Reja: Metall qoliplarda quyma olish texnologiyasi asoslari

23.2. Suyuqlanuvchan modellar yordamida tayyorlangan qoliplarda quyma olish.
Bunday qoliplardan turli qotishmalardan murakkab shaklli, aniq o‘lchamli, tekis yuzali mayda quyma detallar olishda keng foydalaniladi. Buning asosiy ma’nosi shundaki, model oson suyuqlanuvchi moddalardan (sham, steorin va h.k.) qolipda presslash yo‘li bilan tayyorlanadi, so‘ngra model o‘tga chidamli maxsus material(qum ko‘quni bilan etil silikat va suyuq shisha aralashmasi) bilan qoplanadi, qizdirilganda model suyuqlanib ajraladida, puxta devorli qolip hosil bo‘ladi. Bu usulda olingan quyma o‘lchamo‘lchamining aniqligi 25 mm uzunlikda 0,04-0,05 mm bo‘ladi. Yuza sifati 4-6 klassga to‘g‘ri keladi.
Bu usulda mayda detallar(10 kg.gacha) olinadi: tikuv mashinasi moqisi, miltik ko‘ragi, freza, metchiq, parma va h.k.
Asosiy operatsiyalari:
Bulajak detalning etillanish namunasi po‘lat yoki latupdan yasash. Bunda model va quymaning materiallarini utirishini hisobga olinadi.
Yetalon yumshoq metalga botrilib qolip olinadi. Qolipga quyish sistemasi o‘rnatiladi (rasm.). /Qolipni po‘lat va amonimiy qotishmasidan yasab, pre yee qolip olish ham mumkin/.

. Suyuqlanuvchi qoliplarda quyma olish ketma-ketligi:
1 - pressforma; 2 - model; 3 - modellar bloki; 4 - idish; 5 - keramik atala; 6 - maxsus moslama; 7 - kvars qumi; 8 - bak; 9 - suv; 10 - qizdirish moslamasi; 11 - elektrik pech; 12 - qobiq; 13 - o‘tga chidamli opoka; 14 - kvars qumi; 15 - erigan metall; 16 - chumich.
Qolipga bosim ostida oson eriydigan material bosim ostida quyiladi:
I a) 70% kanifol;
b) 20% asalari mumi;
v) paraffin.
II a) 30% paraffin;
b) 70% steorin.
Hosil bo‘lgan model qolipdan chiqarilib, ustiga sirlovchi material bilan qoplanadi (chutka bilan surish ham mumkin, yoki material vannasiga model tikib olinishi ham mumkin). Qoplama materiali tarkibi:
30-40% - etil silikat
70-60% - chang simon kvars
yoki
90% - kvars qumi
7% - kaolin
3% - grafit
+__________________
20% - suyuq shisha
80%-suv
Sirt qalinligi t = 1-1,5 mm



Erib ketadigan madellar asosida olingan quymalar.