Режа: Мактабгача ёшдаги болалар нутқини ривожлантириш қонуниятлари. «Болажон» таянч дастурида болалар нутқини ривожлантиришнинг илмий асоси. Мактабгача ёшдаги болалар нутқини ривожлантириш қонуниятлари

Мактабгача катта ёшдаги болалар нутқини ривожлантириш кўп жиҳатдан қуйидаги нарсаларнинг тўғри ҳал этилишига боғлиқ:

• 
  нутқни ривожлантиришга доир дидактик материаллар (тарбиячи ва ота-оналарнинг маълум мақсадга қаратилган нутқи, болаларга ўқиб ёки айтиб бериладиган эртаклар, қўшиқлар, ҳикоялар);
  
• 
  таълимнинг дидактик материалларни ўзлаштириш учун фойдаланиладиган метод ва усуллари;
  
• 
  таълимни ташкил этиш (теварак-атроф объектларини саралаш, шунга боғлиқ нутқ ўстиришни режалаштириш).
  
• 
  ўқув материалининг мазмуни, уни ўрганишнинг айрим усуллари ҳамда уларга тегишли тамойилларга таяниб, тарбиячи нутқ ўстириш билан боғлиқ бўлган барча ишларни режалаштирмоғи зарур.
  

Биз айни муаммога оид тадқиқот ишлари олиб бориш жараёнида нутқ ўстириш борасида қуйидаги дидактик тамойилларга таяниб иш кўриш яхши натижа беради деган хулосага келдик:
-нутқ органлари ҳамда қўлни ўргатиш учун нутқ материалини тушуниш; -нутқ аҳамиятини тушуниш ҳамда лекцик ва грамматик кўникмаларни ривожлантириш;

• 
  нутқ ифодалилигини баҳолаш. Бунинг учун мактабгача ёшдаги катта болаларда муайян ҳиссиётни ривожлантирадиган дидактик материалларни танлаш мақсадга мувофиқдир;
  
• 
  она тилига муҳаббат туйғусини ривожлантириш тамойили (бу ўринда болаларга, хусусан, нутқда она тили фактларини қўллаш анъанасини ўзлаштириш бўйича таълимни ташкил этиш назарда тутилади);
  
• 
  муайян мавзуга оид ёзма нутқни оғзаки нутқ билан қиёслаш;
  
• 
  нутқнинг аста-секин бойиб бориши
  

«Болажон» таянч дастурида болалар нутқини ривожлантиришнинг илмий асоси.
Мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган Давлат талаблари 2008 йил 28-сентябрдаги ХТВ ҳайъат йиғилишининг 10/4 қарори билан тасдиқланган. Бу Давлат талабларини амалиётга жорий этиш зарурати Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Мактабгача таълим муассасалари ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш Республика ўқув-методик Маркази «Болажон» таянч даcтурининг ишлаб чиқилишига сабаб бўлди.