Reja: Leksema ta’rifi

^Adabiyotlar:

1. 
   ^{Usmonov S. Umumiy tilshunoslik. Toshkent, 1972.}
   
2. 
   ^{Ne’matov H. Qayta qurish strategiyasi va o’zbek sinxronik tilshunosligining vazifalari. O’TA, 1987, № 3.}
   
3. 
   ^{Sossyur de F. Kurs obщey lingvistiki. Trudы po yazыkoznaniyu. M., 1977.}
   
4. 
   ^{Brendal V. Strukturnaya lingvistika. V. A. Zveginsev. Isto­riya yazыkoznaniya XIX i XX vv. v ocherkax i izvlecheniyax. M., 1960.}
   
5. 
   ^{Hozirgi zamon o’zbek tili. F. Kamol tahriri ostida. Toshkent, 1957.}
   
6. 
   ^{www.ziyonet.uz}
   

+⁺ Biz bu o’rinda bir nazariy masalani eslatib o’tamiz. O’zbek tilidagi II shaxs oti yasovchi morfema nutqimizda (-chi), (-do’z), (-gar), (-paz), (-boz) kabi ko’rinishlarga ega. Bular orttirma nisbat morfemasining (-dir), (-t), (-kor), (-kaz) kabi turli shakllari singari) bir morfemaning nutqiy vaziyatdagi turli ko’rinishlaridir. Ularning (nutqiy ko’rinishlarning) ishlatilishi me’yor bilan belgilanadi. Shuning uchun qolipning to’gri shakli [ [aniq ot] + [chi] ... ] emas, [aniq ot] + [shaxs oti yasovchi morfema] =] bo’lishi kerak edi. Lekin tilshunoslikda til birligini ifodalash uchun shu morfemaning istagan bir nutqiy shaklini to’g’ri qavs ichida ko’rsatish qabul qilinganligi sababli biz shaxs oti qushimchasi [-chi] yoki [-do’z], yoki [-paz] sifatida be-rishimizning ahamiyati yo’q. Lekin -(chi) nutqiy ko’rinishining qullanilishi (-paz), (-boz), (-bon) larga nisbatan keng. Shunga ko’ra biz shaxs oti yasovchisini [-chi] shaklida keltirdik.