Reja: Kirish Sanoatni joylashtirish tamoyillari Sanoatni joylashtirish omillari Ayrim sanoat tarmoqlarini joylashtirishdagi o‘ziga xos xususiyatlar Ayrim korxonalarni

Ishlab chiqarishni joylashtirishning ijtimoiy-demografik omili
Ijtimoiy-demografik omillarga aholi soni, ijtimoiy infratuzilmaning holati, mehnat resurslari sifati va miqdorini tahlil qilish kiradi.
Ish kuchi koeffitsienti ishlab chiqarilgan mahsulot birligiga ish vaqtining tannarxi bilan baholanadi. Taqqoslash uchun ish haqi va tayyor mahsulot tannarxining ko'rsatkichlaridan foydalaning. Ishlab chiqarish mehnati xarajatlarining uch guruhi mavjud:

• 
  juda ko'p mehnat talab qiladigan - oz miqdordagi mahsulot ishlab chiqarish uchun inson mehnatining katta xarajatlari (televizorlar va elektronika ishlab chiqarish, to'qimachilik sanoati, stanoksozlik sanoati);
  
• 
  o'rtacha mehnat talab qiladigan - boshqa xarajatlar (kimyo va engil sanoat) bilan mehnat xarajatlarining taxminan bir xil nisbati;
  
• 
  mehnat talab qilmaydigan - mahsulot birligiga (energetika sanoati, metallurgiya) xodimning minimal mehnat xarajatlari.
  

Ishlab chiqarish joylashuvining ilmiy omili

Ilmiy-texnika inqilobi davrida bu omil ishlab chiqarishni joylashtirishga kuchli ta'sir ko'rsatgani uchun alohida guruh sifatida ajratildi. Bu, birinchi navbatda, asosan yirik shaharlarda jamlangan, bilim talab qiladigan tarmoqlarga taalluqlidir. Misol uchun, Frantsiyada tadqiqotchilarning ko'pchiligi Parijda, Yaponiyada - Tokioda ishlaydi. Ba'zi mamlakatlarda turli xil tadqiqotlarga ixtisoslashgan butun "fan shaharlari" yaratilmoqda.
Ilmiy-texnika taraqqiyotining jadal rivojlanishi davrida fanni hududiy mahalliylashtirishning yangi shakllari – texnoparklar va texnopolislar vujudga keldi. Birinchidan, ular Qo'shma Shtatlarni qamrab oldi, keyin G'arbiy Evropa, Osiyo va boshqa mamlakatlarga o'tdi.
Texnopark - bu yirik laboratoriya, institut yoki universitet atrofida paydo bo'ladigan tadqiqot firmalarining birikmasidir. Bunday bog'ning asosiy maqsadi ilmiy g'oyalarni amaliyotga tatbiq etish vaqtini qisqartirishdir.
Texnopolis yangi innovatsion texnologiyalarni oʻzlashtirish, malakali kadrlar tayyorlash va fanni koʻp talab qiladigan tarmoqlarni rivojlantirish bilan shugʻullanuvchi maxsus tashkil etilgan ilmiy shaharchadir. Texnopolislarning asoschisi Yaponiyadir, ammo tez orada bu g'oyani boshqa davlatlar ham qabul qilishdi.