Reja kirish korxona mablag'lari haqida umumiy tushuncha. Korxona mablag'larning manbalari

Korxona moliyaviy barqarorligining tahlili
Qishloq xo'jalik korxonalarining moliyaviy holatiga baho berishdagi asosiy ko'rsatkichlardan biri bo'lib, moliyaviy barqarorlik koeffitsiyenti hisoblanadi. Xo'jalikning moliyaviy barqarorligi mutlaq va nisbiy ko'rsatkichlar yordamida ifodalanadi va ular orqali tahlil etiladi, xulosalar chiqariladi.
Korxonani qay vaqtda moliyaviy barqaror xo'jalik deb atash mumkin?
Korxonaning moddiy oborot mablag'larini tashkil qiluvchi manbalari bilan to'liq qoplangan taqdirda, uni moliyaviy barqaror xo'jalik deb atash mumkin.Demak, moliyaviy barqarorlik deganda moddiy ayianma mablag'larni tashkil qiluvchi manbalari bilan mavjud tovar-moddiy zahiralar hajmining qoplanish darajasini tushunmoq kerak.
Moliyaviy barqarorlik ahvolini o'rganish va tahlil etishning asosiy manbai buxgalteriya balansi-netto hisoblanadi.
Buxgalteriya balansi-nettoning quyidagi modeli asosida moliyaviy barqarorlikni aniqlash va tahlil etish yo'llarini ko'rib chiqamiz:
U + Z + P + D = O' + Q+B+K,

Bunda-U-uzoq muddatli aktivlar; Z - tovar-m oddiy zahiralar (moddiy aylanma mablag'lar); P - pul m ablag'lari va q im m atli qog'ozlar; D-debitorlik qarzlari-O’-o'z m ablag'larining m anbalari; Q—uzoq m uddatli qarzlar va kreditlar; В-banklarning va boshqa tashkilotlarning qisqa muddatli kreditlari va qarzlari; К-kreditorlik qarzlari.

Ushbu modeldagi Z+P+D belgilari joriy aktivlarni, Q + B + K belgilari majburiyatlarni bildiradi.
Buxgalteriya balansi-netto modelidan ko’rinib turibdiki, aktivlar (xo’jalik mabla’lari) ikki manba hisobiga, ya’ni o'z va qarz mablag’lari hisobiga tashkil bo’ladi. Qarz mablag’lari o’z navbatida ikkiga bolinadi:
1) uzoq muddatli majburiyatlar;
2) qisqa muddatli majburiyatlar.
Uzoq muddatli majburiyatlar asosiy vositalarni tashkil etish manbalaridan biri bo’lib hisoblanadi. Qisqa muddatli majburiyatlar joriy aktivlarni tashkil qilish manbalaridan biridir.
Demak, joriy aktivlar ikki manba hisobiga tashkil boladi. Buni yuqorida keltirilgan buxgalteriya balansi-netto modelidan foydalanib, aniqlash mumkin: