Ichki audit yetarli darajada bo’lishiga erishishning asosiy mezonlari quyidagilardir: tashkiliy tuzulishning samaraliligi: amalga oshirilayotgan tadbirlarning buxgalteriya siyosatiga mos bo’lishi: aktivlar saqlanishiga qaratilgan tadbirlarning majburiyligi:
samarali ichki-audit dasturi.
1- chizma. Ichki audit xizmatining tavsiflanishi4
Ma’lumki ichki audit xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini takomillashtirishga yo’naltirilgan mustaqil va ob’ektiv kafolatlar hamda maslahatlar berish faoliyati hisoblanadi.
Shuning uchun ham ichki audit nazorat va korporativ boshqaruvning tizimlashtirilgan usullaridan foydalangan holda tashkilot oldiga qo’yilgan maqsadga erishishga yordam beradi. Mustaqillik- ushbu holatda ichki audit tashkiliy mazmunga ega bo’lib, bunda kompaniyaning ijro organiga ichki audit xizmatining bo’ysinish darajasi bilan aniqlanadi.
Ob’ektivlik esa – ichki auditor korxonaning faoliyatini baholash va qarorlar qabul qilishda xolisligi tushuniladi.
Xo’jalik yurituvchi sub’ekt faoliyatini rivojlantirish, ta’kidlab o’tish kerakki, korxona ishidagi kamchiliklar va tavakkalchilikni ko’ra bilish va baholash, tizim va jarayonlar samaradorligini oshirishga qaratilgan tavsiyalar berish hisoblanadi.
Kafolat va maslahatlar berish - Ichki auditning mohiyati mijozlarga kafolat va maslahatlar berishda ko’rinadi.
Ichki audit xizmatining maqsadi tashqi auditorlik faoliyatidan farqli o’laroq, ular korxonaning moliyaviy xo’jalik faoliyatini doimiy nazorat qilish maqsadida oldiga bir qancha maqsadlarni qo’yadi:
Aktivlar holatining nazorati;
Ichki tizimdagi nazorat jarayonlarini tasdiqlash;
Ichki nazorat va axborot qayta ishlovi tizimining samarali ishlovining tahlili;
Boshqaruvning axborot tizimi tomonidan beriladigan ma’lumotlarinnig sifatliligini baholash.
Korxonada ichki audit samarali bo’lishi uchun korxona menejmenti saviyasini oshirish maqsadga muvofiqdir. U o’tish davri iqtisodiyotini boshidan kechirayotgan xorijiy mamlakatlar mutaxassislari taklif qilingan metodik printsiplar, ilmiy yutuqlarni tahlil qilishga hamda ularni muvafiqiyatli ishlab chiqarishda qatnashgan mutaxassislarning amaliy tajribasiga asoslangan bo’ladi. Ana shu printsipga muvofiq ish tutilsa, bu korxonada ichki audit tizimi korxona yuqori raxbariyatining manfaatlarini ko’zlagan va boshqaruv vazifalarini samarali amalga oshirishni vujudga keltirgan bo’ladi.
Ichki audit tizimini yaratishda quyidagi muhim tamoyillar asos qilinib olinishi kerak.
Ichki auditning aniq maqsadga qaratilganligi tamoyili;
Ichki audit tizimining yaxlitligi va to’liqligi tamoyili;
Ichki auditning hujjatlarga asoslanganlik tamoyili;
Axborotni avtomatik tarzda qayta ishlash tamoyili;
Tezkorlik tamoyili.
Korxonalarda ichki audit xizmatini tashkil qilish quyidagi afzalliklarga ega:
Birinchidan, korxona boshqaruv kengashiga bo’limlar ustidan samarali nazorat o’rnatish imkonini beradi.
Ikkinchidan, ichki auditorlar o’tkazadigan maqsadli tekshiruv va tahlilning istiqbolli yo’nalishlarini aniqlab beradi.
Uchinchidan, ichki auditorlar tekshiruv bilan birga bosh korxona, uning filiallaridagi moliyaviy – iqtisodiy , buxgalteriya va boshqa bo’limlar xodimlariga maslahatlar berish vazifasini ham bajaradilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |