|
II БОБ. Махаллий саноат корхоналари маҳсулот сифати ва рақобатбардошлигини оширишда “Samarkand Apparel” ХК нинг маркетинг тахлили
2.1 Маҳсулот сифатини оширишда “Samarkand Apparel” ХКнинг инновацион ривожланиш стратегиясининг тахлили.
Маҳсулот сотиш каналларини тахлил қиладиган бўлсак, “Samarkand APPAREL” ХК маҳсулотлари асосан тўғрилан тўғри шарномалар орқали реализация қилинади. Харидорларнинг асосий қисми чакана ва улгуржи савдо фирмалари ҳисобланади, аммо давлат ва нодавлат муассасалари ҳам ўз эҳтиёжлари учун харидни амалга оширмоқда.
2.1-жадвал
2020 йилда “Samarkand APPAREL” ХК си ички бозорда реализация қилиш ташкилотлари
т/р
|
Буюрмачи номи
|
Сотиш хажми
|
Улуши,%
|
1
|
“ACHILOFF TRADE” МЧЖ
|
26 500 000,00
|
6,52
|
2
|
ЯТТ Adular Servis
|
1 227 000,00
|
0,3
|
3
|
AVIN-ELITE TEKS МЧЖ
|
4 243 000,00
|
1,04
|
4
|
AZ DIL TEKS ХК
|
6 441 900,00
|
1,58
|
5
|
Azia Business Paper ИП МЧЖ
|
3 295 800,00
|
0,81
|
6
|
Bisiness to Business МЧЖ
|
3 205 000,00
|
0,79
|
7
|
Chinor Bargi МЧЖ
|
9 012 700,00
|
2,22
|
8
|
Eclipse Textilе MCHJ
|
16 650 000,00
|
4,1
|
9
|
Gafurov D.I ЯТТ
|
1 946 400,00
|
0,48
|
10
|
GOLDEN PLASTIK PIPES МЧЖ
|
1 520 000,00
|
0,37
|
11
|
Jumanov J.A. YaTT
|
10 630 000,00
|
2,61
|
12
|
ЯТТ Kurbanbayeva Navruza, Xondamirovna
|
2 895 800,00
|
0,71
|
13
|
Magnit Media МЧЖ
|
859 300,00
|
0,21
|
14
|
MASTERSKAYA PECHATI МЧЖ
|
3 015 600,00
|
0,74
|
15
|
Osteomed ЧП
|
1 565 000,00
|
0,38
|
16
|
SADAF POZITIV МЧЖ
|
1 960 000,00
|
0,48
|
17
|
“Sam Ferre” МЧЖ
|
31 100 000,00
|
7,65
|
18
|
SHERDOR PLUS POLIGRAF МЧЖ
|
3 990 000,00
|
0,98
|
19
|
Silk Way Trade СП
|
594 200,00
|
0,14
|
20
|
SOS O’ZBEKISTON BOLALAR MAHALLARI
|
2 142 000,00
|
0,523
|
21
|
Stekloplastik МЧЖ
|
1 625 000,00
|
0,4
|
22
|
TD Textile МЧЖ
|
10 986 900,00
|
2,7
|
23
|
TESCO PLUS МЧЖ
|
2 660 000,00
|
0,65
|
24
|
Textile Original ХК
|
6 131 800,00
|
1,51
|
25
| TO'QIMACHILIK MAHSULOTLARI REKLAMASI VA MARKETINGI AGENTLIGI МЧЖ |
5 928 000,00
|
1,46
|
26
|
Trends Color МЧЖ
|
19 368 900,00
|
4,77
|
27
|
Uno Textile ХТ
|
5 981 500,00
|
1,47
|
28
|
Yaskanamu Future МЧЖ
|
11 923 900,00
|
2,93
|
29
|
“YENGILSANOAT QURILISH” МЧЖ
|
40 339 000,00
|
9,93
|
30
|
ZARAFSHON TEKSTIL МЧЖ
|
15 841 600,00
|
3,9
|
31
|
Zarrin Libos МЧЖ
|
11 490 800,00
|
2,83
|
32
|
Ziyoda Max Tex МЧЖ
|
4 634 500,00
|
1,14
|
33
|
Абдураимова Кристина Рифкатовна
|
2 290 000,00
|
0,56
|
34
|
Ассоциация дизайнеров и модельеров "Osiyo Ramzi"
|
1 749 000,00
|
0,43
|
35
|
ЯТТ “Ахроров Акрамжон Мухсинзода”
|
111 743 800,00
|
27,51
|
36
|
Баркамол авлод ЖТСЖ
|
7 400 000,00
|
1,82
|
37
|
Хамдуллаев Султан Аширафович ХК
|
7 705 000,00
|
1,89
|
38
|
Хокимият г. Самарканд
|
1 619 000,00
|
0,39
|
39
|
Тагаев Т.А ХК
|
3 975 000,00
|
0,98
|
|
Жами
|
406 187 400,00
|
100
|
Ушбу жадвалдан кўриниб турибдики, “Samarkand APPAREL” ХК жами 39 дона шартнома бўйича 406 млн сўмлик маҳсулот сотилган. Харидорлар сонини тахлил қиладиган бўлсак Уларнинг энг катта қисмини “Ахроров Акрамжон Мухсинзода” ЯТТ (27,51%), “YENGILSANOAT QURILISH” МЧЖ (9,93%), “Sam Ferre” МЧЖ (7,65%) ва “ACHILOFF TRADE” МЧЖ (6,52% ташкил қилади.) Қолган маҳсулотлар турли кичик партиялар билан ташкилотларга ва чакана сотувчиларга кейинги тарқатиш учун чиқарилган.
“Samarkand APPAREL” ХК инновация стратегиясининг тахлилини амалга оширдаиган бўлсак, тўқимачилик ва тикув-трикотаж тармоғидаги инновацион фаолиятни қуйидаги асосий йўналишлар орқали жадаллаштири мумкин:
Тармоқдаги илм-фанни ривожлантириш;
Ўзбекистондаги инновацион ривожлантириш дастурига мувофиқ инновацион ривожланиш;
Тармоқнинг инновацион тузилмасини ошириш;
Халқаро илмий-техникавий ва инновацион ҳамкорлик тизимини такомиллаштириш, илмий ва юқори технологик товарлар экспортини ошириш;
Илмий-техникавий ахборот тизимини ривожлантириш.
Яқин келажак ичида тармоқ илм-фан йўналишини ривожлантириш бўйича “Samarkand APPAREL” ХК сида бир қатор вазифалар белгиланган бўлиб, уларга:
Янги технологияларни ишлаб чиқиш ва ўзлаштириш;
Тармоқ корхоналарида модификациялашган маҳсулотлар ва технологик жараёнларни ўз ичига олувчи инновацион маҳсулотлар ишлаб
чиқаришни ташкил қилиш, маҳсулотлар ассортиментидаги тузилмавий илгарилаш, янги технология ва жиҳозлар бўйича ишловчи кадрларни ўқитиш ва малакасини ошириш;
Хорижий мамлакатлар билан технология, лицензия, ишлаб чиқиш дастурлари бўйича икки томонлама ва кўп томонлама ҳамқорлик қилиш ва ўзаро илмий-техникавий анжуманлар, кўргазмалар ўтказиб бориш;
Технологик-тузилмавий дастурлашни амалга ошириш, енгил саноат интелектуал салоҳиятини сақлаб қолиш ва ривожлантириш тадбирлари ишлаб чиқиш, тармоқнинг илмий-ишлаб чиқариш марказини ташкил қилиш киритилган.
2.2. Маҳсулот рақобатбардошлигини оширишда . “Samarkand Apparel” ХК да нинг маркетинг ва БКГ тахлили.
“Samarkand APPAREL” ХКси буганги кунда юқори технологик ва молиявий жиҳатдан ривожланган корхоналар қаторига кирмоқда. Унинг раҳабарияти экспорт салоҳиятини ошириш бўйича бир қанча ҳаракатлар амалга оширмоқда. Ушбу ҳаракатлардан бири ишлаб чиқариш ассортиментини кенгайтиришдан иборатдир. Бугунги кунда корхона 120 номдан ортиқ маҳсулот ишлаб чиқармоқда. Уларнинг барчасини қуйидаги турлар ажратиш мумкин: эркаклар учун маҳсулотлар, аёллар учун маҳсулотлар, болалар учун маҳсулотлар ва бошқа турдаги маҳсулотлар.
“Samarkand APPAREL” ХК маҳсулотларининг жозибадорлиги ва экспорт салоҳиятини ўрганиш учун бизлар ассортиментнинг таркибини ва тузилишини мутахассислар ёрдамида тахлил қилиб чиқдик. 2017 йилда корхонанинг ассортименти диссертацияда келтирилган илова қилинган. Унинг асосида бизлар аввало ассортимент тахлили йўналишалрини аниқлаштирдик.
Тахлил жараенида бизлар қуйидагиларга эътибор қаратдик. Биринчи ўринда ишлаб чиқариш ассортиментнинг бўлимлар бўйича тақсимланишини ва суммаси буйича куйидаги жадвалда акс эттирилган (2.1-жадвал)
2.1-жадвал
№
|
Бўлимлар номи
|
Номлар бўйича улуши, %
|
Суммаси бўйича улуши, %
|
2019
|
2020
|
2019
|
2020
|
1
|
Эркаклар кийимлари
|
41/34,5
|
55/39,3
|
36,3
|
34,9
|
2
|
Аёллар кийимлари
|
28/23,5
|
32/22,8
|
24,1
|
25,7
|
3
|
Болалар кийимлари
|
36/30,2
|
38/27,1
|
31,8
|
29,2
|
4
|
Бошқа маҳсулотлар
|
14/11,8
|
15/10,7
|
7,8
|
10,2
|
|
Жами ассортимент
|
119/100%
|
140/100%
|
100
|
100
| “Samarkand APPAREL” ҚК товар ассортиментнинг бўлимлар бўйича таркиби
Ушбу жадвал маълумотларида кўриниб турибдики, 2020 йилда 2019 йилга нисбатан ишлаб чиқариш ассортиментини бойтиш бўйича бир қанча ишлар бажарилган. Жумладан 21 турдаги янги маҳсулотларни яратиш йўлга қўйилган ва нитажада ассортимент қатори 140 номга етказилган.
Ассортимент бўлимлари бўйича тахлил қилсак, 2019 йилда эркаклар кийимлари улуш 34,5%дан 39,3 фоизгача ошган, аёллар кийимлари улуши 23,5%дан 22,8%гача камайган. Болалар кийимлари ассортименти улуши ҳам 30,%дан 27,1%гача камайган. Бунинг сабаби ушбу маҳсулотларнинг таннрахи юқорилигида ва моданинг таъсирини кучлилигидадир.
2.1-расм. 2020 йилда “Samarkand APPAREL” ҚК товар ассортиментнинг номлари бўйича таркиби.
Сотиш хажмидаги улуши бўйича тахлилларнинг кўрсатишича маҳсулот ассортиментида эркаклар кийимлари етакчилик қилмоқда. 2020 йилда ушбу ассортимент бўлимининг улуши 34,9%ни ташкил қилган. Иккинчи ўринда болалар кийимлари – 29,2% ва учинчи ўринда аёллар кийимлари – 25,7%. 2020 йилда кутилмаганда бошқа турдаги маҳсулотлар улуш кескин оширилишини кузатишмиз мумкин – 10,2 фоизгача. Диаграммаларда ассортимент таркибини яққол кўришимиз мумкин.
2.2-расм. 2020 йилда “Samarkand APPAREL” ҚК товар ассортиментнинг суммаси бўйича таркиби.
Кейинги ўринда товар ассортиментидаги маҳсулотларнинг реализация ҳажмидаг ўрнига қараб тахлил қилиб чиқдик. Маркетинг назариясидан маълумки, товар ассортиментидаги барча товарларни тўррта гуруҳга ажратиш мумкин:
“юлдузлар”, яъни фирманинг рақобатбардошлигини намоён қиладиган ёрқин маҳсулотлар;
“соғин сигирлар”, яъни фирма учун юқори даромад келтирадиган ва истеъмолчилар томонидан маъқул қилинган товарлар;
“сўроқ белгилари”, яъни бугунги кунда ўзининг салоҳиятини намоён қилмаган янги ва бозорга номаълум маҳсулотлар;
“итлар”, яъни корхонага даромад келтирмайдиган, харидорларнинг эътиборини тортмаган, аммо ассортиментда бўлиши лозим бўлган маҳсулотлар.
“Samarkand APPAREL” ХК товар ассортиментининг тахлилини амалга оширишда корхона ишлаб чиқариш цехлари мутахассислари, бухгалтерия ходимлари, маркетинг ва сотиш бўлимлари ходимларининг фикрларига асосланади. Маълумотлар сўров ва интервью шаклида олиб борилган изланишлар натижасида олинган. (2.2-жадвал)
Do'stlaringiz bilan baham: |
