Reja: Kirish Asosiy qism: I

I.3. Sianometriyani mohiyati, titranti qo’llanilishi.

Usulningmohiyati. sianometriya. yoki sianometrik titrlash - reagent sifatida kaliy Geksasiyanoferrat (II) (kaliy ferrokyanid) K₄[Fe(CN)₆] ning standart eritmasi yordamida metall kationlarini aniqlash usuli. Usul kam eriydigan metall ferrokyanidlarning hosil bo’lish reaktsiyalaridan foydalanishga asoslangan.Ag⁺ ionlarini titrant NH₄NCS eritmasi bilan cho’kma hosil bo’lish reaksiyasiga asoslangan.Usul asosida quyidagi reaksiya yotadi:

Ag⁺ + NCS^- AgNCS EK _AgSCN = 1· 10^-12

Titrant – NH₄NCS yoki KNCS; indikator NH₄Fe(SO₄)₂.

Usulning titranti: Usulda titrant sifatida 0,1 N NH₄NCS yoki KNCS eritmalari ishlatiladi. Titrantni avval taqribiy konsentratsiyada tayyorlanadi va kumush nitrat standart eritmasi bilan Folgard usulida standartlanadi.

EN: Ag⁺ +NCS^- = AgNCS↓

TON: NH₄Fe(SO₄)₂+NH₄NCS=[FeNCS]SO₄+(NH₄)₂SO₄
1tom pushti
N _NH4NCS = NV _AgNO3 / V _NH4NCS

Titrlashni kislotali sharoitda olib boriladi.

Titrlash ko’rsatkichlar mavjud bo’lganda amalga oshiriladi. Masalan, rux tuzlarida Zn²⁺ rux kationlari seks kationlarini o’z ichiga olgan tahlil qilingan eritmani kislotali muhitda kaliy ferrokyanid eritmasi bilan titrlash orqali heksatsyonanoferratometriya yordamida aniqlanadi. Bunday holda reaktsiya davom etadi:

3Zn²⁺ + 2K⁺ + 2[Fe(CN)₆)^4- = K₂Zn₃[Fe(CN)₆]₂↓. Titrlash asta-sekin, eritmani difenilamin (C₆H₅)₂NH va kaliy ferricianid K₃[Fe(CN)₆) redoks indikatori mavjud bo’lganda aralashtiriladi. TE yaqinida titrlangan eritmaning rangi ko’k-binafsha rangdan och yashil ranggacha o’zgaradi. Bunday holda, difenilamin va kaliy ferritsianid qo’shimchalari ko’rsatkichining roli quyidagicha. Dastlabki sinov eritmasiga difenilaminning reaksiya ko’rsatkichi va oz miqdordagi kaliy ferricianid K₃[Fe(CN)₆] qo’shilsa, temir (III) ferritsianid ioni difenilamin indikatorini oksidlaydi va uni rangli ko’k-binafsha rangga aylantiradi; Dastlabki sinov eritmasi rangli ko’k-binafsha rang. TE ga etib borgandan so’ng, titrantning birinchi ortiqcha qismi - kaliy ferrokyanid eritmasi - ferrokyanid ionlarining kontsentratsiyasini, [FeIII(CN)₆]³ - / [FeII (CN)₆]⁴ - redoks juftligining pasaygan shakli, shu bilan real redoks potentsialini pasaytiradi. eritmaning potentsialiga mos keladigan qizil rang juftlari indikatorning rangli shakli rangsiz rangga aylanadi. Titrlangan eritma temir birikmalarining rangini oladi. Vizual ravishda, bu titrlangan eritmaning ko’k-binafsha rangdan och yashil rangga (yoki mavimsi och yashil rangga) rang o’tishida qayd etiladi. TE yaqinida titrlash eritma aralashishi bilan asta-sekin amalga oshiriladi, chunki tezkor hosil bo’lishi bilan sink kationlari uning yuzasida adsorbtsiya qilinadi va u bilan cho’kib ketadi, bu esa "soxta CTT" ning muddatidan oldin mahkamlanishiga olib keladi. Titrant usuli. Kalit ferrokyanidining K₄[Fe(CN)₆] standart eritmasi to’g’ridan-to’g’ri titrlash uchun titrant sifatida ishlatiladi. Avval titrant taxminiy konsentratsiyada tayyorlanadi va keyin reaktsiya asosida sulfat kislota muhitida kaliy permanganatning standart eritmasi bilan standartlashtiriladi.

5K₄[Fe(CN)₆]+KMnO₄+4H₂SO₄=5K₃[Fe(CN)₆]+MnSO₄+3K₂SO₄+4H₂O

indikator mavjudligida - metil binafsha. Yoqilg’i kamerasi yaqinida titrlangan eritmaning rangi sariq-yashildan qizil-jigar ranggacha o’zgaradi. Titrant qorong’i joyda qorong’u idishda saqlanadi. Titrlash oxirini aniqlash. KSS ni geksasiyanoferratometriyada ko’rsatish uchun Difenilamin Zn₂ ​​+, Mn₂ + va boshqalarni aniqlash uchun ishlatiladi; 3,3-dimetilnaftsizin - Cu₂ +, Zn₂ +, Cd₂ +, Pb₂ +, Fe₂ +, Ni₂ + va boshqalarni aniqlashda; Alizarin qizil S - Zn₂ + ni aniqlashda.

Pb₂ +, Th₄ +; Difenilkarbazon - Cd₂ + va boshqa ba’zi ko’rsatkichlarni aniqlashda (metalxrom, yodid-kraxmal qog’ozi). Ba’zida CTT ni aniqlash uchun indetratsiyasiz usul cho’kindi peptizatsiyasining boshida titrlash oxirini vizual ravishda o’rnatadi. Bu Zn₂ +, Pb₂ +, Mn₂ + va boshqa bir qator holatlarda aniqlanadi. Geksakiyanoferratometriyadan foydalanish. Usulning imkoniyatlari juda keng. Kationlarning ko’pini aniqlash mumkin: K +, NH₄ +, Ag +, Cu₂ +, Ca₂ +, Zn₂ +, Cd₂ +, Ga₃ +, In₃ +, La₃ +, Ce₃ +, Ce₄ +, Pb₂ +, Th₄+, Mn₂ +, Ni₂ + va boshqalar PO₄³- ortofosfat ionlari bilvosita titrlash orqali aniqlanadi.

Qo’llanishi: Usulda kumush saqlagan farmatsevtik preparatlar ( protargol, kollargol, AgNO₃ ) va boshqalar taxlil qilinadi. Masalan: AgNO₃ tarkibidagi Ag ni massa ulushini aniqlash.(bevosita tiotsianometrik titrlash)

% Ag = E Ag · NV_NH4NCS · 100 · W /1000 · a · V alk

SHuningdek, qoldiqni titrlash usulida KOHmassasini aniqlash.

KOH+AgNO₃ = ↓AgOH +KNO₃

AgNO₃ + NH₄NCS = ↓AgNCS + NH₄NO₃
^qold
NH₄Fe(SO₄)₂+NH₄NCS=[FeNCS]SO₄+(NH₄)₂SO₄
1tom pushti
a _KVch = E_KVch · (NV_AgNO3 - NV_NH4NCS ) / 1000

Suvli eritmalarda titrlash usullarini cheklash. Suv eng keng tarqalgan va arzon to’lovchi. Oldingi boblarda ko’rib chiqilgan miqdoriy kimyoviy tahlilning titrimetrik usullari suvni erituvchi sifatida ishlatishga asoslangan: suvli sinov eritmasi suvli titrant eritmasi bilan titrlanadi. Biroq, suv muhitida titrlashning cheklovlari bor. Kislota asosli titrlash holatida bunday cheklovlar kamida quyidagilardan iborat.

1) Suvli eritmalarda juda zaif kislotalar va asoslar (pK> 7) titrlanmaydi. Bunday kislotalar va asoslarning titrlash egri chizig’ida deyarli hech qanday sakrash yo’q, shuning uchun KTTni belgilash uchun mos ko’rsatkichni tanlash mumkin emas.

2) Agar suvli eritmada kislotalar aralashmasi bo’lsa, kislota dissotsiatsiyasi konstantasi stavkalarining farqi КrKa to’rt birlikdan (КrKa <4) kam bo’lsa, bunday kislotalar alohida titrlanmaydi.

3) Kuchli kislotalar (yoki kuchli asoslar) birgalikda suvli eritmada alohida titrlanmaydi. Masalan, agar suvli eritma bir vaqtning o’zida kuchli xlorli, azotli va sulfat kislotalarni o’z ichiga olsa, unda ularning barchasi deyarli ajralib ketadi. protonlarni parchalash orqali H3O + gidrosonium ionlarini hosil qiladi. Kuchli kislotalar aralashmasi kuchli asos eritmasi bilan titrlanganda, qaysi gidroksiyon ionlari dissotsiatsiyalanishidan qat’iy nazar, qanday kuchli kislota hosil bo’lishidan qat’iy nazar xuddi shunday titrlanadi. Natijada kuchli asos bilan kuchli kislotalar aralashmasining titrlash egri chizig’ida faqat bitta sakrash kuzatiladi. Shuning uchun faqat ularning umumiy tarkibini aniqlash mumkin.

4) Ko’p moddalar suvda ahamiyatsiz eruvchanlikka ega (ammo ba’zi boshqa erituvchilarda eriydi). Bunday moddalarni suvli eritmalarda titrlash mumkin emas.

Suvsiz muhitda kislotali asosli titrlash usulining mohiyati. Suvli eritmalarda titrlash usullarining yuqoridagi cheklovlari ko’pincha suvsiz muhitda (suvsiz eritmalarda) titrlash usullari yordamida bartaraf etiladi. Kelgusida biz suvli bo’lmagan muhitda faqat eng keng tarqalgan kislota asosidagi titrlash usuli asoslarini qisqacha muhokama qilish bilan cheklanamiz, garchi suvsiz erituvchilar boshqa titrimetrik usullarda, masalan, Fischer suvini yodometrik aniqlash usulida ham ishlatilishi mumkin. Suvsiz muhitda titrlash yoki suvli bo’lmagan titrlash - bu vosita suvning minimal miqdori bo’lgan suvsiz erituvchi bo’lgan titrlash. Suvsiz erituvchilar sifatida odatda quritilgan (asosan organik) suyuqliklar ishlatiladi - alohida moddalar yoki ularning aralashmalari, masalan: aseton, dimetilformamid, dimetil sulfoksid, dioksan, kislotalar (asatik, formik), sirka angidrid, metil etil keton, nitrometan. piridin, spirtlar (metanol, izopropanol, uchlamchi butil spirti), etilendiamin va boshqalar. Suvsiz erituvchilar yordamida titrlashning oxiri vizual indikator usuli bilan yoki, ehtimol, potentsiometrik (potentsiometrik titrlash usuli bilan) o’rnatiladi. Kislotali erituvchilarda asosiy moddalarni titrlashda dimetilaminoazobenzol ko’rsatkichlari, kristall binafsha, malaxit yashil, metil binafsha, neytral qizil, Sudan III, tropeolin 00, quinalizarin qizil ishlatiladi. Usul farmakopiya bo’lib, ko’plab dori vositalarining miqdoriy tahlilida keng qo’llaniladi va hamma ma’lum bo’lgan. farmakopeyalar. Suvsiz titrlashdan foydalanish titrometrik tahlil imkoniyatlarini kengaytiradi. Suvda erimaydigan ko’plab organik moddalar turli xil organik erituvchilarda yaxshi eriydi, bu ularni titrimetrik usul bilan aniqlashga imkon beradi. Suvli eritmalardagi kuchsiz kislotalar va asoslarning kuchini erituvchini tanlash orqali oshirish mumkin, bunda ularning titrlanishi mumkin bo’ladi.

2.