Reja: Kirish. Asosiy qism: 1 mbbt arxitåkturasi

1.3. IYERARXIK TIZIMLAR

IBM firmasining Informatsion Management System (IMS) tizimi (ko‘p tarqalgan va taniqli) tipik vakili bo‘ladi. Uning birinchi varianti 1968-yilda paydo bo‘lgan. Hozirgacha ko‘pgina ma’lumotlar bazasi u bilan ishlash imkoniyatiga ega. Bu MB da yangi texnologiyaga va yangi texnikaga o‘tishda yetarlicha muammolarni hal qilishga olib keladi.

Ma’lumotlarning iyerarxik strukturasi

Iyerarxik MB tartiblangan daraxtlar to‘plamidan tuziladi. Yanada aniqrog‘i, bir xil turdagi daraxtlarning bir nechta tartiblangan nusxalari to‘plamidan iborat bo‘ladi. Daraxt turi bitta “ildizli” tur yozuvidan va tartiblangan bitta yoki bir nechta daraxt osti turlaridan (ular har biri daraxtning turidir) tashkil topadi. Daraxt turi umuman olganda iyerarxik ravishda tashkil topgan yozuvlar turlari to‘plamini tasvirlaydi.

Daraxt turiga misol:

1.2-rasm. MBning iyerarxik sxemasi.

Bu yerda “Rahbar” va “Xodimlar” uchun “Bo‘lim” ajdod bo‘lib, “Rahbar” va “Xodimlar” esa “Bo‘lim” (avlodlari) davomchilaridir. Yozuv turlari orasida bog‘lanish mavjud.

Bunday sxemadagi ma’lumotlar bazasi quyidagi ko‘rinishda tasvirlanadi (daraxtning bitta nusxasi ko‘rsatilayapti):

1.3-rasm. Iyerarxik sxema nusxasi.

Barcha (avlod) davomchi turdagi nusxalar (ajdod) oldingi turdagi umumiy nusxalar bilan yaqin, ya’ni egizak deyiladi. MB uchun pastdan yuqoriga, chapdan o‘ngga o‘tish tartibi to‘liq aniqlangan.

IMS da original va standart bo‘lmagan terminlar ishlatilgan: “ñåãìåíò” o‘rnida “yozuv”, hamda “MB yozuvi” tushunchasida barcha daraxtlar sigmenti tushuniladi.