Reja: Kirish Aksiyalarni ommaviy joylashtirish mohiyati Aksiyalarni ikkilamchi ommaviy joylashtirish amaliyoti tahlili Aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotini samarali tashkil etish masalalari Xulosa Foydalangan adabiyotlar ro’yxati

6-jadval
Xalqaro fond birjalarida listing uchun dastlabki va har yillik to’lovlar⁷

№	Fond birjasi nomi	Listing uchun dastlabki to’lovlar	Har yillik badallar
1	NASDAQ Dubai	70000 – 250000 AQSH dollari	20000 – 50000 AQSH dollari
2	Gonkong fond birjasi	150000 – 650000 Gongkong dollari	145000 – 1188000 Gongkong dollari
3	London fond birjasi	6.4 mln funt sterlingdan 369.7 mln funt serlinggacha	Bozor kapitalizatsiyasiga bog`liq ravishda 4200 funt sterlingdan 41400 funt sterlinggacha.
4	New York fond birjasi	75 mln AQSH dollari bo’lsa 0.0048; 75 – 300 mln AQSH dollari bo’lsa 0.00375; 300 mln AQSH dollaridan ko’p bo’lsa 0.0019 koeffitsient	Bozor kopitalizatsiyasining 0.00093 koeffitsienti minimum 38000 AQSH dollari
5	Moskva fond birjasi	105000 rubldan 265000 rublgacha	15000 rubl

Yuqoridagi jadval ma`lumotlaridan ko’rinib turibdiki, xalqro fond birjalarida aksiyalarni joylashtirish bo’yicha xarajatlar nisbatan yuqori. Lekin shuni ham takidlashimiz lozimki, bu holat yuqori miqdordagi harajatlarni talab qilsada, shunga moos ravishda yuqori miqdordagi kapitalni ham jalb qilish imkonini beradi.

Xulosa
Kapital bozorini rivojlantirishda aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotlarining xorij tajribasi va uning o‘ziga xos jihatlarini o‘rganish asosida quyidagilarni xulosa qilish mumkin: Aksiyalarni ommaviy joylashtirish orqali kompaniyalar katta miqdordagi kapital jalb qilish, fond bozorida o‘z imijini shakllantirish, investitsion jozibadorligini oshirishga erishishi mumkin. Bu yangi biznes loyihalarni amalga oshirish va biznesni kengaytirishga yordam beradi va bu orqali kapital bozorini rivojlantirish imkoniyati oshadi; Aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotlarini o‘tkazish bosqichlarini to‘g‘ri ketma-ketlikda amalga oshirish zarur. Bu kompaniyalar uchun vaqt va xarajatni qisqartirishga yordam beradi. Shuningdek, narxlash jarayoniga alohida e’tibor berish va to‘g‘ri usulni tanlash lozim.; Aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyoti davlat egaligidagi korxonalarni xususiylashtirishda samarali vosita hisoblanadi. Xususan, mamlakatimiz amaliyotida davlat egaligidagi korxonalarni xususiylashtirishda ushbu amaliyotdan foydalanish orqali ijobiy natijalar kutishimiz mumkin; Mamlakatimizda aksiyalarni ommaviy joylashtirish amaliyotini samarali yo‘lga qo‘yish mahalliy institutsional investorlarning vositachilik faoliyatini ham rivojlantirishga hissa qo‘shadi. Ushbu amaliyotda anderrayterlik xizmatlarining muhim o‘rin tutishi tijorat banklari, sug‘urta kompaniyalari va investitsiya fondlarining mahalliy kapital bozoridagi samarali faoliyatini tashkil etishda qo‘l keladi.
Ushbu kurs ishida olib borilgan izlanishlar natijasida quyidagi xulosalar shakllandi
- aksiyadorlik moliyalashtirish mexanizmlaridan hisoblangan IPO orqali korporatsiyalarga yirik investitsiyalarni jalb etish bilan birga davlat ulushini ham kamaytirish mumkin hisoblanadi;
- SPO IPOdan farqli ravishda АJning ustav kapitali miqdoriga taʼsir koʼrsatmasada, bunday sotuvni amalga oshirish kompaniya aksiyalarini kapital bozorida erkin muomalada boʼlishini, kompaniyaning ommaviylashuvini, davlat ulushi sotiladigan boʼlsa – mazkur ulushning kamayishi hisobiga xususiy investorlar hissasi oshishini taʼminlaydi;
- aksiyalarni ikkilamchi ommaviy joylashtirish (SPO) korxonalarni IPOga tayyorlash uchun ham xizmat qiladi;