Reja: Kirish 1 Sovuq iqlim mintalqaridagi tabiat zonalari Asosiy qisim

Tibbiy ahamiyati
Asosiy faol moddalar quyultirilgan taninlar (5-7%), antosiyaninlar , pektinlar, taninlar , flavonollar ( kversetin va katexin ). Ko'k mevalardagi antosiyaninlarning yuqori miqdori 100 g ga 300 dan 700 mg gacha Glutamik kislota va valin ko'k mevalarda asosiy aminokislotalardir.


Ilmiy va xalq tabobatida rezavorlar va barglar qo'llaniladi. Ular ko'z kasalliklari , oshqozon-ichak trakti , diabetes mellitus va gerontologiyada , shuningdek, kuyish va oshqozon yarasi , stomatit va gingivitni davolashda mahalliy sifatida qo'llaniladi . Quritilgan rezavorlarning infuzioni yoki qaynatmasi diareya bilan yordam beradi. Yangi berry iskorbütni davolashda foydali deb hisoblanadi .Barglar va kurtaklar diabetning dastlabki shakllarida qo'llaniladi , chunki ulardagi neomirtillalin glikozid qon shakarini kamaytirish qobiliyatiga ega.
Ko'p miqdorda iste'mol qilinganda, ko'katlar ich qotishiga olib keladi.
Dorivor maqsadlarda ko'k mevalar ( lat. Fructus Myrtilli ) to'liq etuklik bosqichida (iyul-avgust), barglar - gullash davrida yig'ib olinadi; ular qo'lda yirtilib, soyabon ostida quritiladi. Xom ashyo qog'oz qoplarda, qutilarda, qutilarda saqlanadi. Yaroqlilik muddati - 2 yilgacha.
Bilberry asirlari ( Cormus Vaccinii myrtilli ) qichitqi o'ti , loviya va yonca bilan birga diabetga qarshi "Arfazetin" to'plamining bir qismidir.
Ko'k mevalar Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium nucleatum va Prevotella intermedia kabi periodontopatogen bakteriyalarga qarshi antibakterial komponentlarni o'z ichiga oladi .


XULOSA
Ushbu mustaqil ishni tayyorlash jarayonida sovuq iqlim tabiat zonlarida (arktika,antarktika,subarktika,subantarktika) mox lishaynik,mitti qayin,bluberry,qutub lolaqizg’aldog’ini o’sishi, tarqalib ko’payish qonuniyatlari,o’simliklarning foydali xususiyatlarini o’rgandim.Tundra Yevrosiyoning va Shimoliy Amerikaning shimoliy hududlarida rivojlangan. Yoz salqin va qisqa, qish qattiq va uzoq davom etadi (7-9 oy).
Yoppasiga ko’p yillik muzloqlar tarqalgan, yillik yog’in miqdori 200-500 mm, ba’zi joylarda 750 mm. Yer usti suvlari serob. O’simliklardan mox, lishaynik, past bo’yli ko’p yillik o’tlar va butalar tarqalgan. O’tlardan osoka, lyutik, lolaqizg’aldoq va boshoqlilar ko’proq. Butalardan mojjevelnik, bagulnik, vodyanika, tol, qayin, olxa ko’p uchraydi.