Reja: Kabina yuzalarini kompyuter dasturlarida ishlab chiqish haqida umumiy ma’lumotlar

---

11-mavzu: Kabina yuzalarini kompyuter dasturlarida ishlab chiqish

 

Reja: 

 

1.

 

Kabina yuzalarini kompyuter dasturlarida ishlab chiqish  haqida 

umumiy ma’lumotlar. 

 

2.

 

Transport 

vositalarini 

ishlab 

chiqishda 

kompyuterning 

qo‘llanilishi

 

 

1.

 

Kabina  yuzalarini  kompyuter  dasturlarida  ishlab  chiqish    haqida 

umumiy ma’lumotlar. 

  

Kuzov yoki kabinaning birorta elementi yuzalarini ishlab chiqish deganda 

odatda  o'sha  yuzalarni  bu  yoki  o'zga  shaklda  tasvirlashni  tushunadilar.  Bunda 

ishlanayotgan yuza mantiqiy, to'g‘ri bo'lishi, ya'ni ko'rganda garmoniyali, qonuniy 

idrok qilinishi kerak. Ko'rib idrok etish zehnning tabiiy qonunlaridan kelib chiqadi.  

Inson  birorta  yirik  narsani  ko'rayotgan  paytda,  uning  nazari  bu  narsaning 

yuzasi bo'yicha o'tadi va shunday qilib, uning shakli haqida yagona taassurot hosil 

bo'ladi.  Nazarning  joyini  o'zgartirishi  odatda  ma'lum  trayektoriya  bo'yicha  yuz 

beradi,  u  narsa  yuzadagi  asosiy  shakl  hosil  qiluvchi  chiziqlar  bilan  aniqlanadi. 

Nazarning harakatini ma'lum darajada material nuqtaning harakati assotsiatsiyalashi 

mumkin. Agar joyini o'zgartirishning trayektoriyasi - to'g‘ri chiziq bo'lsa, nuqtaning 

harakati kechikishlarsiz yuz beradi. Faraz qilamiz, to'g‘ri chiziq doimiy radiusli egri 

chiziqqa  o'tadi.  Unda  to'g‘ri  chiziq  va  aylana  yoyining  biriktirish  nuqtasida 

ko'ndalang tezlanish paydo bo'ladi, buning ustiga darhol, keskin paydo bo'ladi. Agar 

moddiy  nuqta  emas,  balki  nazar  boshqa  joyga  o'tsa,  u  birikish  nuqtasiga  yetgan 

paytda, inson ma'lum ko'rish noqulayligini sinaydi, bir chiziqning boshqasiga o'tishi 

"

mantiqiy

" emasligini sezadi. Agar yonlama tezlanish ravon o'sib borsa boshqa gap, 

lekin bu holda to'g‘ri chiziq va unga qo'shilayotgan aylana yoyi orasida qandaydir 

o'tish egri chizig‘i bo'lishi kerak.   

2.

 

Transport 

vositalarini 

ishlab 

chiqishda 

kompyuterning  

qo'llanilishi.

  Yuzalarni  grafik  ishlab  chiqishga  nisbatan  hamma  aytilganlar  qo'l 

bilan  bajariladigan  plaz  ishlarga  tegishli  va  kuzov  ishining  o'ziga  xos  o'tmishi 

bo'ladi. Hozirgi vaqtda bunday ish kamdan-kam o'tkaziladi, chunki kompyuterdan 

ko'proq  foydalaniladi.  Ko'p  sonli  kompyuter  dasturlari  mavjud  bo'lib,  ular 

konstruktorga  yoki  dizaynerga  chizmalarni  bajarishda  qog‘oz  yoki  o'zga  o'xshash 

axborot  saqlovchilarga  murojaat  qilmasdan  turib,  kuzovni  aniqlaydigan  hamma 

yuzalar va butunlay kuzovni qurishga imkon yaratadi.  

Bunday  hatto bitta  kompyuter  dasturining  foydalanuvchi uchun  qo'llanma 

ko'rinishidagi bayoni, odatda ushbu qo'llanmaning hajmidan ortiq bo'ladi va shuning 

uchun bu yerda keltirilmadi.  

Har qanday grafik kompyuter dasturining mohiyati quyidagicha: har bir chiziq va 

yuzalar  differensial  tenglamalar  tizimi  bilan  yozib  chiqiladi,  foydalanuvchi  bu 

jarayonda ishtirok etmaydi, ko'pincha u qanday yuz berishini bilmaydi ham, bu unga 

kerak  bo'lmaydi.  Uning  vazifasi,  misol  uchun,  ishlab  chiqish  obyektining  ilk 

kesimini va bu kesimning umumiy rivojlanish qonuniyatlarini birorta koordinat o'qi 

---

yo'nalishda  berishdan  va  uning  topshirig‘i  qanday  bajarilayotganini  monitor 

ekranida  kuzatishdan  iborat  bo'ladi.  Foydalanuvchi  (dizayner  yoki  konstruktor) 

chiqayotgan yuzaning xarakteriga yoki hajmiga ta'sir etishi va uning "

mayin

"ligini 

va uzluksizligini nazorat qilishi mumkin. U buning uchun narsani ekranda o'giradi, 

narsaning  yoyilgan  yorug‘lik  bilan  yoki  nuqtali  manbadan  yoritishni  hosil  qiladi, 

yuzani yaltiroq yoki jilosiz qiladi. Yorug‘likning qaytishi, yorug‘lik shu'lalari ishlab 

chiqilgan kompyuter modellari yuzasining hamma nuqsonlarini ko'rsatishga imkon 

beradi.  Keng  yorug‘  va  qoramtir  tilimlar  chizilgan  yuzani  baholash  ham  yaxshi 

natijalar beradi.