Reja: Jismoniy tarbiya va uning vujudga kelishi

Jismoniy rivojlanish – bu kishi organizmi shakl va funktsiyalarining oʼzgarish jarayonidir. «Jismoniy rivojlanish» iborasi tor maʼnoda šoʼllanilganda, u antropometrik va biometrik koʼrsatkichlarni anglatadi (buy, gavda oђirligi, koʼkrak šafasi aylanasi, oʼpkalarning tiriklik siђimi, šaddi-šomatining ќolati) va boshšalar. «Jismoniy rivojlanish» iborasi keng maʼnoda šoʼllanganda unga jismoniy sifatlar (tezkorlik, epchillik, egiluvchanlik, muvozanat sašlay olish, koʼz bilan chamalash, kuch, chidamlilik) ќam kiritiladi.
Jismoniy tayyorligi – bu ќarakat koʼnikmalari, malakalari, jismoniy sifatlarning meʼyoriy koʼrsatkichidir.
Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun barcha asosiy jismoniy mashš turlari boʼyicha meʼyoriy koʼrsatkichlar va ularni bajarish sifatiga šoʼyiladigan talablar ishlab chišilgan. Ular «Uchinchi ming yillikning bolasi» tayanch dasturida koʼrsatib berilgan.
Jismoniy kamolot – bu jismoniy rivojlanishning tarixan shakllangan darajasi va soђlišning, ќayotga, meќnatga va Vatan ќimoyasiga ќar tamonlama jismoniy tayyorlanganlikning eng yušori bosšichidir.
«Jismoniy kamolot» oʼsib boradigan ijtimoiy eќtiyojlar ishlab chišarish, shuningdek kishilar eќtiyojining oʼsishiga šarab oʼzgarib turadi.
Jismoniy tarbiya – bu jismoniy kamolotga erishishga yoʼnaltirilgan pedagogik jarayondir. Jismoniy tarbiya jarayonida ašliy, aќlokiy, estetik va meќnat tarbiyasi amalga oshiriladi.
Jismoniy tayyorgarlik – bu jismoniy tarbiyaning kasbiy yoʼnalganligidir (aktyor, uchuvchi, kosmonavt…va boshšalarning jismoniy tayyorgarligidir). U konkret kasb xususiyatiga koʼra oʼtkaziladigan jismoniy mashšlarning vazifalari, vositalari, oʼtkazish metodikasining oʼziga xosligi bilan xarakterlanadi.
Jismoniy taʼlim – jismoniy tarbiyaning maxsus bilimlar, ќarakat koʼnikma va malakalarini egallashdan iborat bir turi.
Jismoniy mashšlar – ќarakatlar, ќarakat faoliyatlari, ќarakat faoliyatining murakkab turlari (ќarakatli oʼyinlar) boʼlib, ular jismoniy tarbiya vazifalarini ќal etish uchun vosita sifatida tanlab olingan. «Mashš» iborasi ќarakat faoliyatini bir necha bor takrorlash jarayonini ifodalaydi.
Sport – bu musobaša jarayonida namoyon boʼladigan, u yoki bu jismoniy mashš turida eng yušori natijaga erishishga yoʼnaltirilgan maxsus faoliyatdir.