Reja: Islom shakllanishidagi tarixiy sharoit, Islom dinining vujudga kelishi

Qullarni  ozod  qilish.  Musulmonlarga  islomni  qabul  qilgan  qullarni  ozod 

qilishni  buyuradi.  Abu  Hurayra  (RA)  rivoyat  qiladi:  “Har  qanday  kishi  bir 

musulmon kishini qullikdan ozod qilsa, Alloh taolo o‘shal qulning (ozod bo‘lgan) 

har bir a’zosi badaliga uning bir a’zosini jahannam o‘tidan xalos qilur dedilar.  

Yashash  huquqi.  Islomgacha  johiliyat  davrida  Arabistonda  qiz  tug‘ilishini 

xoxlamagan  arablar  ularni  tug‘ilgan  zahoti  triklayin  ko‘mib  tashlardi.  Qur’on 

bunday  odamkushlikni  ta’qiqladi:  “Ey,  insonlar,  bolalaringizni  qashshoqlikdan 

qo‘rqib o‘ldirmangiz ularga ham, sizlarga ham Biz rizq berurmiz. Ularni o‘ldirish 

shubhasiz katta gunohdir”. (“Al-isro” surasi 31-oyat). 

Nikoh.  Nikohda  ayol  o‘z  sepiga  egalik  qiladigan,  erining  mol  mulkini  meros 

qilib oladigan, shaxsiy mulkka ega bo‘ladigan, moliyaviy masalalarni hal qilishda 

ishtirok etadigan bo‘ldi. Etimlar va bevalarni ximoya qilish uchun ko‘p xotinlikka 

ijozat  berildi.  Ko‘p  xotinli  erga  o‘zining  barcha  xotinlariga  nisbatan  adolatli 

bo‘lish talab etiladi.  

Azon  -  namozga  chaqirish.  Birinchi  muazzin  (namozga  chaqiruvchi)  islom 

dinini  qabul  qilganidan  keyin  ozod  bo‘lgan  habash  qul  Bilol  bo‘lgan.  Qibla 

musulmonlar namoz vaqtida qarab turadigan tomon. 

Dastlab  Muhammad  Payg‘ambar  musulmonlarni  Quddus  (Ierusalim)ga  qarab 

namoz  o‘qishga    buyurgan.  Lekin  Madinada  nozil  bo‘lgan  Qur’on  oyati  bilan 

Makkadagi  Ka’ba  (Baytulloh)  muslmonlar  uchun  Qibla  qilib  belgilangan. 

Ka’badagi Muqaddas masjid islomning bosh ziyoratgohiga aylandi.  

Bag‘rikenglik.  Qur’onda  yahudiylar  va  xristianlarga  nisbatan  bag‘rikenglikni 

buyuradi.  Ularning  muqaddas  kitoblari  Tavrot  va  Injilni  muqaddas  deb  e’lon 

qilingan,  ammo  yahudiylar  va  xristianlar  to‘g‘ri  yo‘ldan  ozishda  ayblanganlar. 

Islom dinida zo‘rlash yo‘q.