Reja Iqtisodiy davrlar va iqtisodiy tebranishlarning sabablari

3.2. Ishsizlik tushunchasi va ishsizlik darajasining о‘lchanishi 

Iqtisodiyotning  beqaror  rivojlanishi  oqibatida,  iqtisodiy  pasayish  davrida  ishlab 

chiqarish resurslaridan tо„liq foydalanilmay qoladi.  

 YAIMni  yaratishda  qatnashadigan  iqtisodiy  resurslarning  eng  asosiylaridan  biri 

bо„lgan mehnat resurslaridan tо„liq foydalanilmaslik ishsizlikda namoyon bо„ladi. 

Makroiqisodiy  tahlilda  mehnat  resurslari  emas  balki  ishchi  kuchi  kategoriyasidan 

kо„proq foydalaniladi. 

Ishchi kuchi yoki iqtisodiy faol aholi deganda mehnatga layoqatli yoshdagi 

ishlayotgan va ishsiz yurgan aholining umumiy soni tushuniladi 

Mehnat  bozorida  boshqa  resurslar  bozori  singari  talab  va  taklif  qonuni  amal  qiladi.  

Ishchi kuchining bahosi hisoblangan real ish haqi hajmi oshsa ishchi kuchiga bо„lgan talab 

qisqaradi,  agar  real  ish  haqi  hajmi  kamaysa  ishchi  kuchiga  bо„lgan  talab  ortadi,  ishchi 

kuchi taklifi esa kamayadi.  Ishchi  kuchiga bо„lgan talab miqdorining  ishchi kuchi  taklifi 

miqdoridan kam bо„lishi ishsizlikni keltirib chiqaradi (3.2.1 va 3.2.2-chizmalar).                                 

                                                                                                 

Ls

        

(W/R)                                                                             (W/R) 

 

 

 (W/R)

2

                                                                            (W/R)

2

 

 

 

 (W/R)

1

                                                                            (W/R)

1

 

                               

Ld 

 

     O            

h

1

       

h

2                                        

L

                   

O

                                      

h

1                

h

2                      

L

 

3.2.1-chizma Mehnatga bo’lgan talab egri chizig’i         3.2.2-chizma. Mehnat taklifi egri chizig’i 

---

Ishsizlar – bu, ishchi kuchining bir qismi bо„lib, ijtimoiy ishlab chiqarishda band 

bо„lmagan, lekin ishlashni xohlovchi va faol ish qidirayotgan aholidir.