turadi. Genius o'z davrining ilg'or tendentsiyalarini
ifodalaydi.
Qobiliyatlarning individual xususiyatlari ularning
rivojlanishining ko'p qirrali yoki bir tomonlamaligida
namoyon bo'ladi. M.Lomonosov, D.Mendeleyev, N.Borodin,
T.Shevchenko va boshqalar ko‘p qirrali qobiliyatlarga ega
edilar.Masalan, M.V. Lomonosov turli bilim sohalarida
ajoyib natijalarga erishdi: kimyo, astronomiya,
matematika va shu bilan birga rassom, yozuvchi, tilshunos,
she'riyatni mukammal bilgan.
Biroq, bu “... dahoning barcha individual fazilatlari bir xil
darajada rivojlanganligini anglatmaydi. Daho, qoida
tariqasida, o'zining "profiliga" ega, unda qaysidir
Ijodkorlik- sifat jihatdan yangi, moddiy va ma’naviy boyliklar yaratuvchi inson faoliyati jarayoni. Ijodkorlik o’zida insonning mehnatda namoyon bo’lgan qobiliyatini ifodalaydi. Ob’ektiv olam qonuniyatlarini bilish asosida xilma-xil ijtimoiy ehtiyojlarini qanoatlantiradigan yangi haqiqatni yaratadiganday mehnat ijod bo’lishi mumkin. Ijod turlari bunyodkorlik faoliyati bilan belgilanadi: ixtirochi, tashkilotchi, mehnati ilmiy va badiiy mehnat va boshqalar. Ijodiy faoliyat uchun imkoniyatlar ijtimoiy munosabatlarga bog’liq. Bugungi kunda mustaqillik tufayli amalga oshirilayotgan ta’lim islohotlari o’z ishiga ijodiy yondashuvchi, fan , texnika, san’at, ishlab chiqarishning jadal rivojlanishiga o’z hissasini qo’shadigan yuksak malakali kadrlar tayyorlashga bog’liq. SHunga ko’ra, jamiyat taraqqiyoti talabalaridan kelib chiqqan holda har bir o’quvchini ijodkorlik ruhida tarbiyalash muhim va zarurdir.
Psixolog olim N.D.Levitov ijodiy faoliyatni quyidagi mezonlar asosida vujudga kelishini isbotladi1:
•
tafakkurning mustaqilligi;
•
o’quv materialining o’zlashtirilishi, tezligi
va mustahkamligi;
•
standart bo’lmagan vazifalarni hal
qilishda, aqliy chamalashning (topqirlikning) tezligi;
•
o’rganib chiqilayotgan hodisalarning mohiyatiga chuqur kirib borish orqali muhim bo’lmagan narsadan muhimini ajrata bilish.
Bu plastik san'atning bir turi bo'lib, u ichki bezatish (xonani molbert bo'yoqlari yordamida bezash) va tashqi (vitray va mozaikadan foydalanish), bezak san'ati (sanoat grafikasi va plakatlardan foydalanish), amaliy san'atni o'z ichiga oladi.
Bunday ijod turlari o‘z xalqining madaniy an’analari bilan yaqindan tanishish, vatanparvarlik tuyg‘usini tarbiyalash, inson mehnatiga yuksak hurmat-ehtirom
ko‘rsatish uchun noyob
imkoniyat yaratadi. Ijodiy mahsulotni yaratish go'zallikka muhabbat uyg'otadi va texnik qobiliyat va ko'nikmalarni shakllantiradi.
Bu kundalik hayotda odamlarning hayoti va kundalik hayotini, ularning talablaridan kelib chiqqan holda bezash uchun mo'ljallangan xalq bezak san'ati. Muayyan shakl va maqsadli narsalarni yaratgan holda, inson har doim ular uchun qo'llaniladi va ularda ko'rinadigan joziba va go'zallikni saqlashga harakat qiladi. San'at buyumlari ajdodlardan avlodlarga meros bo'lib o'tadi. Ular xalq donoligini, turmush tarzini, xarakterini kuzatib boradi. Inson ijod jarayonida o‘z qalbini, his-tuyg‘ularini, hayot haqidagi
tasavvurlarini badiiy asarga
Qog'oz bilan bog'liq: irisni katlama yoki qog'ozni kamalak bilan buklash, qog'oz plastmassa, gofrirovka qilingan naychalar, kviling, origami, papier-mache, scrapbooking, bo'rttirma, yuzlash. To'quv texnikasi: ganut, boncuk, makrame, g'altak bilan to'qish, tatting yoki tugun to'qish.
Do'stlaringiz bilan baham: |