Reja: "Informatika", "texnologiya", "axborot texnologiyalari"va" huquqiy texnologiya"tushunchalari

8 - Mavzu. Boshqaruvda dasturiy ta’minot, geymifikatsiya
 Reja: 
1. Yuridik firma amaliyotni boshqarish dasturlarining turlari (yakka 
tartibda, sudlarda, yuridik bo'limda)
2. Advokatlik firmalari va ularning mijozlari o'rtasida ma'lumot almashinuvi 
hozir va 20 yil avvalgi holat. 20 yildan keyin qanday ko'rinishi mumkin?
3. Qanday tadbirlar ko'p xarajat talab qiladi va ularning qanchasini 
avtomatlashtirish mumkin bo'lgan vazifalar tashkil qiladi?

---

4. Xatti-harakatlarga ta'siri va rag'batlantirilishga yo’nalgan o'yinlar va 
geymifikatsiya usullari.
Yuridik firma amaliyotni boshqarish dasturlarining turlari (yakka tartibda, 
sudlarda, yuridik bo'limda)
2010 yil iyun oyida Kaliforniyada har yili o’tkaziladigan II amaliyot "AQShda 
yuridik 
biznes. 
Advokatlik 
firmasi 
boshqaruvi”bo’lib o’tdi. Professional 
muvaffaqiyat sirini Silikon vodiysi yuridik firmalarining sheriklari ochib berishdi. 
Tashkilotchilar: INTELLECT-S yuridik firmasi guruhi, Linkoln yuridik maktabi, 
San-Xose davlat universiteti va Ropers, Majeski, Kohn va Bentley yuridik firmasi. 
Silikon vodiysi - bu yuqori texnologiyalar sohasida "rivojlangan" biznesning 
kontsentratsiyasi joyi, shuning uchun ham ushbu biznesga "ilg'or" yuridik firmalar 
xizmat ko'rsatadi. Hudud dasturlash, biotexnologiya, kompyuterlar, mobil va 
radioaloqa qurilmalari ishlab chiqarish bilan bog'liq kompaniyalarni yuqori 
zichlikda joylashgani bilan ajralib turadi. Silikon vodiysining vujudga kelishi va 
rivojlanishi tumandagi yirik universitetlar va shaharlarning orasidagi masofa 
avtomagistral bo'ylab bir soatldan oshmaydi. “AQShda yuridik biznes. Yuridik 
firma menejmenti» amaliyoti odatda AQShdagi taniqli madaniy va ilmiy 
markazlarda va biznes markazlarda: San-Xose, San-Frantsisko, Berkli, Palo-Alto 
shaharlarida bo'lib o'tadi. 
Yuridik korporatsiya - bu ma'lum bir kasb vakillari (yuristlar, buxgalterlar, 
me'morlar) ulushga ega bo'lishlari mumkin bo'lgan professional korporatsiyaning 
xususiy holi. Korporatsiya faoliyatini soliqqa tortish ikki pog’onali soliqlarni o'z 
ichiga oladi: korporatsiya foydasidan va aktsiyadorlarning korporatsiya foydasini 
taqsimlash natijasida oladigan jismoniy shaxslar daromadlaridan. Ammo ma'lum 
sharoitlarda korporatsiya ikki pog’ona soliqqa tortilishdan qochishi va soliqlarni 
faqat ikkinchi pog’onada to'lashi mumkin (aktsiyadorlarning daromadlaridan). 
Bunday holda, korporatsiya va sheriklik o'rtasida parallelliklarni yaratish mumkin. 
Hamkorlikda kompaniyaning barcha daromadlari sheriklar o'rtasida taqsimlanadi 
va faqat shaxsiy daromad solig'i to'lanadi. Shunday qilib, ham tashkiliy shakl, ham 
yuristlar advokatlarga kasbiy tadbirkorlik faoliyatini olib borishga imkon beradi. 
Biznesni yuritish shaklini tanlashda muhim omil bu advokatning (sherik yoki 
aktsiyador) shaxsiy javobgarligini cheklash masalasi. Hopkins & Carley firmasi 
yaratilganda, korporatsiya shakli tanlandi, chunki u katta miqdordagi mulkiy 
javobgarlik miqdorini cheklash imkonini beradi. 
AQShda advokatlar mijozlarga professional xatolar yoki beparvolik oqibatida 
etkazilgan zarar uchun javobgardir. Linkoln yuridik fakulteti dekani Jozef 
Molessning so'zlariga ko'ra, bu javobgarlikning chegarasi yo'q, agar mijoz uning 
aybi bilan zarar ko'rsa, advokat so'nggi paypog'igacha ayrilishi mumkin. Albatta, 

---

birinchi navbatda, kompaniyaning o'zi (korporatsiya, sheriklik) o'z aktivlarini 
yo'qotadi, agar kompaniyaning mol-mulki qarzni to'lash uchun etarli bo'lmasa, 
unda "aybdor" aktsiyador yoki sherikning shaxsiy mulkiga nisbatan qo'llaniladi. 
Umumiy qoidaga ko’ra, korporatsiya aktsiyadori o'zining shaxsiy mol-mulki bilan 
faqat o'z xatolari uchun mas'uldir, lekin eng muhimi, u sherikning xatolari uchun 
javobgarlikdan himoyalangan[2]. Hamkorlikda esa, sherik o'zining ehtiyotsizligi 
va xatolari uchun hamda boshqa sheriklarning aybi bilan etkazilgan zarar uchun 
barcha mol-mulki bilan javobgardir. Shuningdek, kompaniyaning boshqa qarzlari 
bo'yicha javobgarlik masalasi ham hal qilinadi (masalan, ijara haqi bo'yicha 
qarzlar, tarixda yuridik firmalarning ofis binolari egalari oldidagi majburiyatlarini 
bajarmagan bankrotlik holatlari haqida hikoyalar mavjud). 
Huquqiy firmalarning hamkorlari va aktsiyadorlarining mas'uliyati haqida 
gapirganda, shuningdek, ularning rahbarligi ostida ishlaydigan yollangan 
advokatlarning xatolari va beparvoligi ham hisobga olinishi kerak. Ya'ni, 
sheriklikda, firmaning asoschilaridan biri bo'lgan advokat mijozning topshiriqlarini 
bajarish uchun qabul qilgan har bir advokatining xatti-harakatlari uchun shaxsiy 
javobgarlik xavfi mavjud. Shuning uchun AQShda advokatlarning kasbiy 
javobgarligini majburiy sug'urta qilish tizimi mavjud. Hopkins & Carley 
javobgarligi 15 000 000 AQSh dollariga sug'urta qilingan. 
Bir necha yil oldin, professional hamjamiyat (birinchi navbatda buxgalterlar) 
bosimi ostida (birinchi navbatda buxgalterlar) qonunchilikka mas'uliyati 
cheklangan jamiyatlarni(MChJ) tashkil etishga imkon beradigan o'zgartirishlar 
qabul qilindi. MChJning afzalligi shundaki, u bir tomondan soddalashtirilgan soliq 
to'lash sxemasidan foydalanish imkoniyatini (sheriklik kabi), ikkinchidan 
aktsiyadorlarning 
javobgarligini 
(korporatsiyada 
bo'lgani 
kabi) 
cheklash 
imkoniyatini birlashtiradi. Endi bu yangi tashkil etilgan yuridik biznesning eng 
mashhur tashkiliy shakli. 
Nazariy jihatdan, ushbu o'zgartirish qabul qilinishidan oldin tashkil etilgan yuridik 
firmalarning MChJ-da qayta tashkil etilishi mumkin. Ammo amalda bu tartib juda 
muammoli. Xususan, korporatsiyani qayta tashkil etish uchun u aslida tarqatib 
yuborilishi kerak edi, ya'ni mulkni aktsiyadorlar o'rtasida taqsimlash, 
kontragentlarga bo'lgan barcha majburiyatlarni to'lash va, eng muhim soliqlarni 
to'lash demakdir. Va faqat keyin MChJ shaklida kompaniya qayta qurish mumkin. 
Shuning uchun, Hopkins & Carley, boshqa ko'plab professional korporatsiyalar 
kabi, avvalgi shaklda ishlashni davom ettirmoqda.