Reja: Inflatsiya riski tushunchasi va uning mazmun-mohiyati

yoki yiliga 1,89%ni tashkil qiladi. Agar inflyatsiya darajasi 6% dan yuqori boladi.

Shunday qilib, inflyatsiya riski deb yuqori inflyatsiya natijasida olingan daromad oyicha keladigan nominal daromadga inflyatsiya mukofoti hajmining kiritilishi hisoblanadi. Inflyatsiya surlsa, moliyaviy operatsiyalar boyicha milliy valyutaga qayta hisoblash orqali biron bir barqaror valyutada hisob-kitob qilinishi mumkin.

Inflatsiya mukofoti. Aytaylik, boshlangni yillik inflyatsiya darajasida n yildan keyin dastlabki qiymatga aylanadi, bu esa boshlangladi.

1-misol. Narxlar har oyda 2 foizga oshib borsin deylik. Banklar va moliya kompaniyalari ko 12 = 24% hisoblash orqali yillik 25% li, bamisoli foyda keltiradi. Aslida esa, 12 oy mobaynida narxlar (1 + 0,02)12 = 1,268 marta oshadi, yaati 1,268 - 1 = 0,268 yoki 26,8% ni tashkil etadi. Hisoblash shuni koziga jalb qilmaydi hamda faqat inflyatsiyadan yorib chiqilishi mumkin.

Agar kredit foizining oddiy yillik stavkasi i ga, inflyatsiyani hisobga olgan kredit foizi stavkasi id ga teng boladi .

ekvivalentlik tenglamasidan quyidagi kelib chiqadi:

Bu I.Fisher formulasi deb atalib () summasi inflyatsion yoshilishi kerak boladi. Bu miqdor inflyatsiya mukofoti deb ataladi.

formula daromadning real stavkasiga oddiygina inflyatsiya surshgan holda inflyatsiyani hisobga oluvchi foiz stavkasini hisoblaydigan keng tarqalgan xatoning oldini oladi, yalsa, inflyatsiyani hisobga oluvchi foiz stavkasi i + = 0,2 + 0,1 = 0,3 ni yoki 30% ni tashkil qiladi. Biroq, bu yerda yoki 2% ga teng boshiluvchini kiritishimiz kerak bon minglab sh.b. ga kopaytma inflyatsiya summasiga sezilarli qoshadi.

Inflyatsiyaning turli jarayonlarga tarinlidir. Aytaylik, siz bankdan 10 ming sh.b. da mablagng qarzning asosiy miqdorini ham va yillik 8 % bilan foizini ham tolsa, qarz boni qaytarib berishingiz kerak bo bolaysiz. Shuning uchun, qarz bolsa, debitorlar kutilmagan inflyatsiyadan mamnun, kreditorlar esa aksincha.

Inflyatsiyadan himoyalangan, depozit sertifikatlariga qilinadigan investitsiyalarni koni bir yilga quyidagi bironta sxema bilan investitsiya qilmoqchisiz: bir yil muddatga yillik 8% foiz stavkasi bilan 1-turdagi depozit sertifikatini sotib olish yoki yillik inflyatsiya darajasiga yillik 4% qoyicha nominal foiz stavkasi faqat 7% ni tashkil etadi va siz, albatta, 1-turdagi depozit sertifikatini (birinchi sxema) tanlar edingiz. Biroq, siz inflyatsiya darajasi yiliga 4% dan ortiqroq deb hisoblasangiz, u holda 2-turdagi depozit sertifikatini tanlagan bolganda, 2-turdagi depozit sertifikati bokidlash joizki, real pul oqimlarini diskontlashda nominal foiz stavkasidan yoki nominal pul oqimlarini diskontlashda real foiz stavkasidan foydalanish mumkin emas.

Masalan aytaylik, agar siz bankka 4267 sh.b. miqdorida mablaglsin, shunda sakkiz yildan keyin olash uchun yetarlicha mablagplash maqsadida har yili sakkiz yil davomida pulingizni teng miqdorda (real qiymatda) qoladi. Agar siz har yili pulingiz uchun 2% miqdoridagi real foiz stavkasini olishingizga amin boladi? Inflyatsiya darajasi 4 foizga oshsa, har yili hisobvaragyishingiz kerak bolovlarni va real foiz stavkasini hisobga olish kerak.