Режа: Индексаторлар

 
Усуллар 
Усул — бу синфнинг функционал элементи бўлиб, синф ёки унинг экземпляр 
томонидан бажарилиши мумкин бўлган ҳисоблаш ёки бошқа харакатни ифодалайди. 
Усуллар синф ҳулқини белгилаб беради.
Усул тугалланган код парчасидан иборат бўлиб, унга номи бўйича мурожаат қилиш 
мумкин. Усуллар бир марта тавсифланади ва заруратга кўра бир неча марта фойдаланиш 
мумкин. Битта усулнинг ўзи унга аргумент сифатида узатилган турли типдаги 
маълумотларни қайта ишлаши мумкин.
Усулининг ёзилиши қуйидагича:
[ атрибутлар ] [ спецификаторлар ] тип усул_номи ( [
хоссалар
] ) 
усул_жисми 
Биринчи сатр усул сарлавҳасидан иборат бўлади. Усулнинг жисми усул 
бажарадиган 
харакатларни 
ифодалайди 
ва 
одатда 
алоҳида 
блок 
тарзида 
расмийлаштирилади.

---

Dasturlash asoslari 1-ma’ruza 
O’qituvchi: Saidjalol Hasanov 
---------------------------------------------------------------- 
Усулларни тавсифлашда virtual, sealed, override, abstract, extern каби 
спецификаторлардан ҳам фойдаланиш мумкин. Кўпинча, усулларни тавсифлашда рухсат 
бериш спецификатори бўлган public дан кенг фойдаланилади, чунки бу спецификатор 
синф интерфейс инициализация ифодалайди ва фойдаланувчи асосан шулар билан 
ишлайди.
Энг содда усулга намуна: 
public double Gety() //.1-листингдаги майдонни олиш учун усул 
{ 
return y;
} 
Тип усул ёрдамида қандай типдаги маълумотлар қайта ишланишини кўрсатади. 
Кўпинча “усул ... қийматни қайтаради” жумласидан кенг фойдаланилади. Агар усул ҳеч 
қандай қиймат қайтармаса, у холда усул саралвҳасида void типи ёзилади ва return 
оператори эса ёзилмайди. 
Хоссалар 
Хоссалар усул билан маълумот алмашиш учун қўлланилади. Хосса локал ўзгарувчи 
бўлиб, усулга мурожаат қилинганда мос аргументнинг қийматини олади. Хоссанинг 
харакат соҳаси — усулнинг жисмидан иборат бўлади. Масалан, синус функциясининг 
қийматини ҳақиқий х миқдорлар учун ҳисоблашда Sin усулига аргумент қилиб х ларнинг 
қийматлари узатилади, ҳисобланган қийматини экранга чиқариш учун эса uni Console 
синфидан 
WriteLine
усулига узатилади.: 
double x = 0.1; 
double y = Math.Sin(x); 
Console.WriteLine(y); 
Бу холда
Sin усули 
ўзига мурожаат қилинган нуқтага y га ўзлаштирилган 
синуснинг қийматини қайтаради, 
WriteLine
усули эса ҳеч қандай қийматни қайтармайди. 
Бу жараён 3-расмда тасвирланган. 
1-расм. Усулга мурожаат қилиш