Reja: I. Kirish II. Asosiy qism Soliq va buydjet siyosati

3-§. Yagona soliq toiovchiiarining tarkibi va uning obyekti

Soliqqa tortishning soddalashtirilgan tizimi qonunlarda belgilangan mezonlarga binoan rnikrofirmalar va kichik korxonalarga kiradigan yuridik shaxslarga tegishli bo`ladi.

Soliqqa tortishning soddalashtirilgan tizimi uchun faoliyat turi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi belgilagan kod bo`yicha aniqlanadi.

Mikrofirmalar va kichik korxonalar xodimlari sonini belgilashda, shuningdek, pudrat shartnomasi va fuqarolik-huquqiy tusdagi boshqa shartno-malar bo`yicha ishlovchilar ham hisobga olinadi.

Soliq solishning soddalashtirilgan tizimini qo`Uovchi va nogironlar-ning jamoat birlashmalari, «Nuroniy» jamg`armasi va «O'zbekiston Chernobilchilari» uyushrnasining mulki bo lgan, ishlovchilar umumiy sonining kamida ellik foizini nogironlar, 1941—1945-yillardagi urush va mepnat fronti faxriylari tashkil etgan mikrofirmalar va kichik korxonalar yagona soliq toiashdan ozod etiladi.

Mazkur imtiyoz savdo, vositachilik, ta'minotsotish va tayyorlov fao-liyati bilan shug`ullanuvchi korxonalarga joriy etilmaydi.

Bir necha faoliyat turlarini amalga oshiradigan yagona soliqni to`lovchilar faoliyatning har bir turi bo`yicha soliqqa tortish obyektining alohida hisobini yuritishi va muayyan faoliyat turining soliq solinadigan obyekti va unga muvofiq keladigan yagona soliq stavkasi asosida yagona soliqning hisob-kitobini amalga oshirishi kerak.

Aksiz to`lanadigan mahsulot ishlab chiqarayotgan Mikrofirmalar va kichik korxonalar aksiz solig`ini O`zbekiston Respublikasining Soliq kodeksida belgilangan tartibda to`laganlari taqdirda soddalashtirilgan soliq solish tizimiga o`tishlari mumkin.

Quyidagilar yagona soliqqa tortish obyektlari (soliq solinadigan oborot) hisoblanadi:

• 
  savdo (xarid qilish, vositachilik, ulgurji-sotish, ta'minot) korxonalari uchun - yalpi daromad;
  
• 
  xarid qiluvchi, ta'minot-sotish korxonalari uchun yalpi tushum.
  

Bunda, qurilish, qurilish-montaj, tuzatish-qurilish, ishga tushirish-sozlash, loyiha-qidiruv va ilmiy-tadiqot tashkilotlari uchun o`z kuchlari bilan bajarilgan ishlar hajmidan kelib chiqib hisoblab chiqarilgan yalpi tushum soliq solish obyekti hisoblanadi.

Yalpi tushum tarkibiga quyidagilar kiradi:

• 
  tovar (ish, xizmat)larni, mol-mulkni sotishdan olingan tushum sum-masi;
  
• 
  sotilgan mol-mulk qiymati va boshqa aktivlar o`zi ishlab chiqargan mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni erkin almashtiriladigan valutaga eksport qilishdan olingan tushum summalari yalpi tushum tarkibiga kiritilmaydi. Mazkur koida savdovositachilik faoliyati bilan shug`ullanayotgan yoxud xomashyo tovarlarni paxta tolasi, paxta kalavasi, lint, neft, neft mahsulot-lari, rangli va kqora metallarni erkin almashtiriladigan valutaga eksport qilayotgan mikrofirmalar va kichikkorxonalarga joriy qilinmaydi
  

Yalpi daromad tarkibiga quyidagilar kiradi:

• 
  tovarning xarid qiymati bilan sotish qiymati o`rtasidagi farq;
  
• 
  moliyaviy faoliyatdan daromadlar va O`zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga muvofiq belgilanadigan boshqa daromadlar.