|
Reja
I.Kirish
II.Asosiy qism
2.1 furan qatori birikmalarining kimyoviy xossalari
2.2 Furfurol va pirosliz kislotasining kimyodagi ahamiyati
III.Tajriba qism
3.1 Furazolidonda kislotali xususiyatlari
3.2 furan — geterotsiklik birikma
III.Xulosa
IV.Adabiyotlar
Kirish
Kadrlar tayyorlash milliy dasturiga ko’ra ma’ruza matnlari, o’quv-uslubiy majmualar hamda ta’lim jarayoni didaktik va axborot ta’minotining yangi avlodini ishlab chiqish va joriy etish bosqichida ta’lim mazmunini o’zlashtirishning muammolarini echishga qaratilgan zamonaviy ta’lim texnologiyalarini yaratish dolzarb muammoga aylangan.
Mamlakatimizning oliy ta’lim muassasalarida barcha yo’nalishlar bo’yicha bakalavrlar tayyorlash tizimiga o’tilgach, barcha fanlarning o’quv rej alari va tipik dasturlarini davlat standartiga moslash, shu bilan birga, halqaro ta’lim berish standartlarini qo’llash, ajdodlarimizning boy milliy meroslarini ushbu jarayonga jalb qilish zarurati tug’ildi.
Har bir yo’nalish bir necha mutaxassisliklarni o’z ichiga olganligi sababli mamlakatimizdagi barcha oliy o’quv yurtlarida bakalavrlar tayyorlash bo’yicha kimyo fanidan barcha yo’nalishlar bo’yicha umumiy tipik o’quv dastur tay- yorlangan.
Furfurol va pirosliz kislotasining kimyodagi ahamiyati.
Furfurolning farmatsevtikadagi roli.
Besh a'zoli geterotsiklik birikmalarning tibbiyotdagi va sanoatdagi ahamiyati.
1 Furfurolning xossalari o’rganadi.
Pirosliz (furankarbon) kislotasining olinishi izohlaydi.
Ikkinshi asosiy savolning bayoni:
Furfurol 162°Sda qaynaydigan rangsiz suyuqlik, suvda ozgina eriydi, havoda turganida qorayib smolaga aylanadi. Furfuroldan yangi yopilgan non hidiga o'xshash hid keladi.
Furfurol sanoatda yog'oshni va pentozanli qishloq xo'jaligi shiqindilarini (makkajo'xori so'tasi, somon, pista po’shog’i va boshqalarni) gidrolizga ushratib olinadi.
Furfurol molekulasida aldegid guruh borligi halqadagi vodorod atomlarining reaktsiyaga kirishish xususiyatini susaytiradi. Shuning ushun, furfurol kimyoviy xossalari jihatidan benzaldegidga o'xshaydi. Furfurol aldegidlar ushun xos bo'lgan hamma reaktsiyalarga kirishadi.
Furfurol oksidlanganda furankarbon (pirosliz) kislotaga aylanadi. Kushli ishqorlar ta'sirida, Kannitsaro-Tishenko reaktsiyasiga asosan, furankarbon kislota va furfuril spirt hosil qiladi:
Texnikada furfurol selektiv erituvshi sifatida, shunonshi murakkab uglevodorodlar aralashmasini tarkibiy qismlarga ajratishda va naylon tola olishda ishlatiladi. Bundan tashqari, furfurol fenol-al'degidli smolalar olishda ham ishlatiladi.
Juda oz miqdordagi furfurolni ham aralashmaga atseton va so'ngra kontsentrlangan sul'fat kislota qo'shib bilish mumkin. Bunda furfurol pushti rang hosil qiladi. Bu reaktsiyadan atsetonni aniqlashda ham foydalaniladi.
Pirosliz (furankarbon) kislota sliz kislotani quruq haydab yoki furfurolni oksidlab olinadi:
+CO2+H2O
H
—COOH
HO—HC—CH—OH
ho—HC: ch—oh
HOOC COOH
HC—CH
H HC
—COOH
Bu kislota 130°Sda suyuqlanadigan, issiq suvda oson eruvshi rangsiz kristall modda. Furankarbon kislota 270°Sgasha qizdirilsa karbonat angidrid ajratib shiqarib furanga aylanadi. U benzoy kislotaga qaraganda ansha kushli kislota Furankarbon kislotaning yadrosi yuqorida aytganimizdek, ansha barqarordir. Suvsiz muhitda xlorlanganda, bromlanganda, nitrolanganda va sulfolanganda o'rin olish reaktsiyasi halqaning a-holatida sodir bo'ladi..
Mavzuga oid ilmiy muammolar:
Furan va uning hosilalarining ilmiy tadqiqoti.
Furan va uning hosilalaridan furfurolning ekalogik muhitdagi roli.
Furan va uning hosilalaridan furfurolni ishlab shiqarishda mehnat xavfsizligi.
Asosiy xulosalar va ularni mustahkamlash:
Furan, furfurol va furan karbon kislotalarning xossalari kabi masalalar haqida talabalar dastur asosida ma'lum bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishlari zarur.
Mavzu: «Bitta geteroatom tutgan geterotsiklik birikmalar» (Tiofen).
Asosiy savol:
Tiofenni olinish usullari.
Tiofen qatori birikmalarining kimyoviy xossalari.
Mavzuga oid tayansh tushunsha va iboralar: tienil, tetrogidrotiofen, tiofen, aromatik xususiyat, a-holat, в-holat.
Mavzuga oid asosiy muammolar:
Tiofen qatori birikmalarining qishloq xo’jaligidagi ahamiyati.
Tiofen qatori birikmalarining reaktsion qobilyatlari.
Tiofen qatori birikmalarining kimyo texnologiyadagi roli.
Ikkinshi asosiy savol bo’yisha o’qituvshining maqsadi: Talabalarga teofenni olinish usullarini tushuntirish.
Birinshi asosiy savolga oid muammolar:
Tiofenni ilmiy - tadqiqotdagi roli.
Tiofenni element-organik kimyodagi ahamiyati.
Birinshi asosiy savolning bayoni:
Do'stlaringiz bilan baham: |
