Режа: Халқаро иқтисодий алоқаларни ривожланишининг бож назарияси

1-мавзу. Божхона иши фанинг предмети ва вазифалари.
Режа:
1. Халқаро иқтисодий алоқаларни ривожланишининг бож назарияси.
2. Бож ва солиқ тўловларининг талаб ва таклиф қонунига асосан ўзгариши.
3. Ўзбекистоннинг божхона амалиёти тарихи.
4. Ўзбекистоннинг божхона органлари таркиби.
5. Импорт ва экспорт операцияларидан олинадиган бож ва солиқлар.
1. Халқаро иқтисодий алоқаларни ривожланишининг бож назарияси.
Халқаро иқтисодий муносабатларнинг механизми деганда -
хуқуқий меъёрлар ва уларни амалга оширувчи воситаларни (Халқаро иқтисодий шартномалар, битимлар, кодекслар ва бошқалар)
ҳамда халқаро иқтисодий ташқилотларнинг Халқаро иқтисодий муносабатларни ривожлантиришга қаратилган фаолиятларини тушуниш керак.
Халқаро иқтисодий муносабатлар структурасига қуйидагилар киради ва уларнинг давлатлараро алоқалари божхона орқали расмийлаштирилади:
1.Халқаро меҳнат тақсимоти.
2.Халқаро савдо.
3.Капиталнинг халқаро харакати ва хорижий инвестициялар.
4.Ишчи кучлари халқаро миграцияси.
5.Халқаро валюта муносабатлари.
6.Халқаро иқтисодий интеграция.
Адам Смит биринчи бўлиб, қайси мамлакат ўз махсулотини бошқа мамлакатларга қараганда камроқ харажатлар билан ишлаб чиқарса, шу мамлакат халқаро айирбошлашда қатнашиши мумкин деб, илмий хулоса қилган.
У иқтисодий назарияга мутлоқ афзаллик тушунчасини киритди.
Шундай қилиб, Хекшер Оллинларнинг таъкидлаши­ча, бу мамлакатлар ўз ишлаб чиқаришларида нисбатан катта хажмга эга бўлган омилларни талаб этувчи маҳсулотни устун даражада экспорт қилишга интиладилар, чунки бу ишлаб чиқариш омилининг нисбнй арзонлиги анча паст даражадаги сарфларни таъминлайди ва уни жадал ишлатишга олиб келади.
Хақиқий хаёт мураккаброқ бўлган воқеа-ходисаларни тушунтириб бериш учун янада батафсилрок бўлган, «талаб» иқтисодий категориясини ўз ичига олган кенгрок, моделларни тақозо эта бошлади. Стюарт Милнинг исботлашича, шериклар учун халқаро айирбошлашнинг афзаллигини белгиловчи халқаро бахолар жаҳон тала­бининг шартлари билан аникланади.
Бу коида нима сабабдан бир мамлакат иккинчи бир мамлакатдан ишлаб чиқариш харажатлари бир ҳил маҳсулотни нисбий устунликка эга булмаган холда хам сотиб олишини тушунтиради: махсулот унга талаб бўлган ерда сотилади ва бу талаб истеъмолчиларнинг даромадлари, ўзига хос дидлари ва талабномалари ёрдамида аникланади.