Reja: Gormonlar haqida tushuncha

Peptid gormonlar: antidiuretik gormon ADG, oksitosin, mellanositlarni rag`batlantiruvchi gormon MSG,
Gormonlar guruhlari orasida oqsil tabiatli gormonlar eng katta guruhni tashkil qiladi. Ularga quydagi garmonlar kiradi: insulin, glyukogen, o'sish garmoni(GR), plesentar laktogen (PL), prolaktin (PRL), paratgarmon,
Gormonlar o'z vazifasiga ko'ra uch guruhga bo'linadi:
1.Nishon organlarga bevosita ta'sir qiluvchi gormonlar ( yeffektor gormonlar).
2.effektor gormonlarning sintezi va ajralishini boshqaradigan gormonlar (glandotrop gormonlar)
3.Gipatalamusning nerv hujayalaridan sintezlanuvchi va glandotrob gormonlarining ajralishi boshqaruvchi riziling-gormonlar va ingibitor gormonlar.
Shu gormonlar tufayli endokrin sistema markaziy nerv tizimi bilan bog'lanadi. Gormonlarning ta'sir qilish mexanizmiga muvofiq gormonlarning ta'siri nishon-a'zolari hujayradagi ba'zi fermentlarning katalitik faoligini kuchaytirish yoki suslashtirish bilan ro'yobga chiqadi. Bu birinchidan hujayradagi fermentlarni faollash (yoki ingibirlash) natijasi bo'lishi mumkin. Bu jarayonda siklik adenozinmonofasfat (AMF), kalsiy ionlar va fostatidilinozitol (FI) metabolitlari ishtirok etadi. Ikkinchidan gormonlar hujayralarida fermentlar sintezini tezlashtirib ularda fermentlar miqdorini oshirish yo'li bilan ta'sir o'tkazadi.
Umuman gormonlar uchta juda muxim vazifani bajaradi;
1. Organizmning jismoniy, jinsiy va ruxiy rivojlanishini va ko'payishini ta'minlash.
2. Organizm va uning faoliy tizimlarining doim o'zgarib turuvchi sharoitlariga moslashishini ta'minlaydi.
3. Ba'zi fiziologik ko'rsatkichlarining (qonda glyukoza, kalsiy, fosfor va boshqalar miqdorining) barqarorligini saqlaydi (gomestatik faoliyat).
Gormonlarning eng muhim vazifalari
Gormonlarning funktsiyalari har xil, ammo gormon o'simlik umurtqasiz hayvonlar yoki umurtqali hayvonlardan kelib chiqdimi, bir nechta muhim funktsiyalarni tartibga soladi. Boroq.... Nima uchun gormonlar juda muhim?
Ularning bajaradigan vazifalaridan biri bu to'g'ri o'sishini ta'minlashdir. odamlarda gipofiz bezi bolalik va o'spirinlik davrida o'sish gormonlarini chiqarishi uchun javobgardir. Umurtqasiz hayvonlarda, masalan hashorotlar o'sish gormoni butunlikni (tana qoplamlari) to'kilishi yoki yangilanishida ya'ni tashqi qatlamning tokilishida yoki yangilanishida ya'ni tashqi qatlamning tokilishida ishtirok etadi. O'simliklar holatida turli xil gormonlar ildizlarning barglarning va gullarning to'g'ri o'sishi uchun javobgardir.
Gormonlarning signalini o'tkazishning molekulyar mexanizmlari
Ko'pchilik gormonlar biologik ta'sir mexanizmini molekulyar asoslari haqidagi zamonaviy tushunchalarni paydo bo'lishida E.Sazerlentning tekshiruvlari va siklik adenozil monofosfatning ochilishi katta ro'l o'ynaydi.
Ma'lumki axborot o'tkazilish jarayonini yo'naltirishi va nozik boshqarilishi avvalam bor hujayra gormonlar axborotini tashuvchi retseptor molekulalarni mavjudligi bilan ta'minlaydi. Bu axborotni retseptorlari ikkilamchi messenjer deb nom olgan. Ular hujayra ichidagi bog'lovchilarni konsentratsiyasini o'zgarishiga olib keladi. Messenjerni miqdori ularni hosil qiluvchi va parchalovchi fermentlarni faolligiga bog'liq.

Xulosa
Oddiy gormonal gormonlar o'smirlar barcha odamlar uchun salomatlik asosidir. Gormonlarning haddan tashqari konsentratsiyasi shuningdek ularning noqulayligi tananing umumiy holatiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Shuning uchun agar biron bir belgisi paydo bo'lsa shifokorga murojat qilish va qon tekshiruvidan gormonlarga o'tish kerak. Faqat muttaxassisning nazorati ostida ularni yaxshilash yoki kamaytirish mumkin.
Foydalanuvchi Adabyotlar
1.T.Berezov, B.Korovkin. Biologik kimyo
2. A.Ya.Nikolayev. biologik kimyo. Toshkent. Ibn Sino nomidagi nashiryot. 1991
3. A.Я. Nikolaev. Biologik kimyo. Maskova .2004
4. Ziyo. uz sayti.