Reja: G`arbiy Yevropada ilk feodalizmning vujudga kelishidagi tarixiy shart sharoitlar

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti

211 guruh talabasi Vafoqulov Shohruxning jahon tarixi fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Mazu: G`arbiy Yevropada ilk feodalizm davrida shaharlarning vujudga kelishi.

Reja:

1.G`arbiy Yevropada ilk feodalizmning vujudga kelishidagi tarixiy shart sharoitlar.

2. Feodalizmning shaharlar vujudga kelishiga tasiri.

3.G`arbiy yevropadagi shaharlarning shakllanishi va keying taraqqiyati.

O`rta asrlar degan atama yangi atamadir. Bu atamani XVI- XVII asrlarda yashagan gunontes tarixchilar kiritgan bo`lib, ular ham buni o`z navbatida gunonest – felologlardan olganlar, gunomest filologlar lotin tilini qadimgi, o`rta va yangi yoki uyg`onish davri yangi davr deb atalgan til deb uchga bo`lganlar. Bu atamashunoslik XVIII asrda o`zil- kesil qaror topdi.

O`rta asrlar tarixi insoniyat tarixida muhim bosqich tarixshunoslikda u uzoq davrni milodning V-XVII asrlarini o`z ichiga oladi. O`rta asrlar tarixi 3ta katta davrga bo`linadi.

1. Ilk o`rta asrlar V asrda boshlanib, taxminan XI asr oxirigacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu davr insoniyat tarixida yer mulkchilik shu munosabatlari bilan bog`liq iqtisodiy usuliga yani feodal munosabatlariga utish feodal poshestisining vujudga kelishi feodal tabaqalarning tashkil topishi katolik cherkovi ta`sirining G`arbiy Yevropaga yoyilishi katolik cherkovi ta`sirining G`arbiy yevropaga yoyilishi islom dinining paydo bo`lishi va keng tarqalishi davridir.

2. Rivojlangan o`rta asrlar XI – XV asr o`rtalarida bo`lgan davrni o`z ichiga oladi va bu davrda feodal usuli qilishmoqda tula rivojlanibgina qolmay balki sex hunarmandchiligiga va o`ziga xos shahar ijtimoiy yuzumiga ega bo`lgan o`rta asrlar shaharlari rivojlanib muofaqiyatga erishdi ya`ni shahar respublikalar vujudga keldi. Solib yurishlari natijasida mexnat taqsimoti o`sdi savdo rivojlandi, natural xo`jalik boshlari

3. So`ngi o`rta asrlar XV – XVII asrning birinchi yarmini o`z ichiga olib davrda yevropada uyg`onish davri madaniyatining rivoji dastlabki jamg`arish (kapitalining) vujudga kelishi Buyuk geografik kashfiyotlar va ixtirolar Yevropa diniy reformatsiyasi dexqonlar urushlari va ilk vujudga inqiloblari davridir.

O`rta asrlar davri 476 yil ya`ni G`arbiy Rim Emperiyasining qulashi voqeasidan boshlanib to 1640 yilgi Angiliya burjua rivoliyutsiyasiga bo`lgan davrni o`z ichiga oladi.

O`rta asrlar davriga oid manbalarni 3 turga bo`lamiz 1) Tarixiy yilnoma yoki qissalar bularga Sali haqiqat Russkaya pravda va hokozolar.

2) Hujjatlar ijtimoiy- iqtisodiy huquqiy va siyosiy hayotni kursatuvchi jarimalar soliqlar boshqaruv va sud faoliyatlari bilan bog`liq yozma majbualar.

3) Qonunchilik bilan bog`liq manbalar bu emperator yoki qarorlar farmonlar parlament qarorlari va hokozolar.

Rim imperiyasida quldorlik tuzumi III asrdayoq tamomila tushkunlikka uchragan edi.

. Qo`l mehnati unumdorligining pastligi, Rimga qarshi tuxtovsiz qo`zg`olonlari bularning hammasi quldorlik xo`jaligini ekspeditsiya qilishning boshqa farmonlari joriy qilish yo`li bilan ijtimoiy- iqtisodiy inqirozlar qutulishiga urindilar emperiyaning III asrdan V asrgacha ravon etgan so`ngi davrdagi Rim quldorlari iqtisodiyotning xususiyati ana shunday bo`lib bu tarixda kolanlik (lat ijarachi ijaraga yer oluvchi nomini oldi). Dastlabki kolanlar deb Rim quldorlar ponestelaridan yer uchastkalarini ijaraga olib ishlovchi ijarachi erkin mayday dehqonlar tushunilgan. Davlatning bir qadar qo`llab quvatlashiga qaramasdan, rimlik mustaqil dehqonlar xonavayron bo`la boshladilar, ularning yerlari quldorlar qo`liga o`ta boshladi.

Etiboringiz uchun rahmat