Reja: Fizik kimyo fanining maqsadi, vazifasi. Fizik kimyoning vujudga kelishi

 

•  

Hozirgi vaqtda fizik kimyo fanining rivojlanishiga yuzlab rus olimlari o'z hissalarini qo'shmoqdalar va fanda erishilgan yutuqlarni xalq xo'jaligining barcha tarmoqlariga tatbiq etmoqdalar. Qishloq xo'jaligining ko'p sohalarida, chunonchi agronomiyada, agrokimyoda, tuproqshunoslikda, zooinjeneriyada fizik-kimyoning zamonaviy analiz metodlaridan muvaffaqiyatli foydalanilmoqda. Masalan, xromatografiya, radioxromatografiya, rentgenografiya, elektron mikroskopiya, infraqizil spektroskopiya, potentsiometriya, krioskopiya, fotometriya va boshqa usullar keng qo'llanilmoqda.

• Fizikaviy kimyo fani kimyoga oid hamma fanlarning barchasida ham faol ishtirok qilishini aytib o`tish o`rinlidir. Kimyo fani tarmoqlaridan har birining o`ziga xos qonuniyatlari bor, lekin ular tekshiradigan kimyoviy jarayonlar, asosan fizikaviy kimyo usullari bilan o`rganiladi.
• Masalan, biror kompleks birikmaning puxta yoki puxta emasligi ( qarorli yoki beqarorligi) sabablarini aniqlash, analitik kimyoda cho`kmaning hosil bo`lish sharoitlari, organik kimyo jarayonlarining borish bormasligi, kimyoviy texnologiyaning asosiy masalasi-ishlab chiqarish unumini oshirish usullari va shunga o`xshash masalalarni hal qilish fizikaviy kimyoning vazifasidir. Demak, fizikaviy kimyoning vazifasi- kimyoviy reaksiyalarning (atom- molekulyar) mexanizmini va uni tabiatini aniqlash hamda ochishdan iborat. Bir so`z bilan fizik kimyo kimyoviy jarayonlarning umumlashgan qonunlari va ular orasidagi bog’lanishlarni aniqlaydigan fandir.

• Fizik kimyo fani bu vazifalarni yechishda, asosan uch usuldan: termodinamika, molekulyar-kinetik nazariya va kvant mexanika usulidan foydalanadi.
• Termodinamika usuli termodinamikaning uchta qonuniga (postulatlari) ga asoslangan bo`lib, unda uzoq vaqt davomida to`plangan tajriba va kuzatish natijalari umumlashtirilgan. Bu usulda termodinamikaning uchta postulatlatidan foydalanib, aniq natijalar olinadi. Termodinamika usulida sistemadagi moddalar molekulalarining tuzilishini bilish shart emas, ya’ni bu usul vositasida jarayonning mohiyati oydinlashmaydi (termodinamika usulning kamchiligi). Bu usulning yana bir xususiyati shundaki, unda sistmaning umumiy xossalari (masalan, harorat, hajm, bosim va hokazolar) bilan ish ko`riladi.