Режа: Фалсафанинг билимлар тизимида тутган урни. Фалсафанинг предмети

Фалсафий тафаккур ТАРАККИЕТИ БОСКИЧЛАРИ:
Шарк фалсафаси.
Режа:
1.Қадимги Шарқ фалсафаси, ундаги таьлимотлар ва уларнинг асосий хусусиятлари.
2.Ислом ва Марказий Осиеда диний-фалсафий гояларнинг шаклланиши ва ривожланиши.
3. IХ-ХII асрлар Марказий Осие илмий фалсафаси, унинг асосий хусусиятлари ва ундаги йуналишлар
4.Темурийлар даври фалсафаси, унинг асосий хусусиятлари.
5. ХIХ аср охири ва ХХ аср бошларида Марказий Осиеда ижтимоий-фалсафий гоялар ривожи. ХХ- ХХI аср фалсафаси.
Таянч тушунча.

Қaдимги Шарқ фалсафаси, даосизм, Конфуций таълимоти, Веда, Авесто, Зардўшт, Ислом фалсафасu, Шарқ фалсафаси, Абу Наср Форобий, Ибн Сино, Беруний, сўфизм, философема, шариат, тариқат, мустакиллик, узбек фалсафаси, миллий фалсафа, Узбекистон Фалсафа жамияти.

1.Қадимги дунё фалсафаси ҳақидаги сўзимизга якун ясар эканмиз, шуни қайд этишни истар эдикки, у мазкур дунё маданиятининг ўзаги ҳисобланади, Ғарб ва Шарқ маънавий цивилизациясининг қиёфасини белгилайди. Гап шундаки, фалсафа қадимги дунёнинг барча маънавий қадриятлари: санъат ва дин, ахлоқ ва эстетик тафаккур, ҳуқуқ ва сиёсат, педагогика ва фанни қамраб олган.
Хуллас, Шарқ маънавий цивилизацияси шахснинг борлиғига, унинг ўзликни англаш туйғусига ва моддий дунёдан узоқлашиш орқали ўзини ўзи камол топтиришига мурожаат этиш руҳи билан суғорилган бўлиб, бу Шарқ халқларининг турмуш тарзида ва маданий қадриятларни ўзлаштириш усулларида ўз аксини топган. Ғарб маънавий цивилизацияси ўзгаришларга, ҳақиқатнинг тагига етиш йўлидаги изланишларга очиқ бўлган. Бу изланишлар турли, шу жумладан атеистик, интеллектуал ва амалий йўналишларда кечган.
Умуман олганда қадимги дунё фалсафаси кейинги даврлардаги фалсафий тафаккур ва маданиятга, кишилик жамиятининг ривожланишига улкан таъсир кўрсатган.

Буддизм фалсафаси асосий эътиборни борлиқнинг ўткинчилиги ва йўқликнинг ҳақиқийлиги, жоннинг боқийлиги ва абадий маънавий дунёни англаб етиш йўлида ўзликни камолотга етказиш орқали унинг ўз шакл-шамойилини ўзгартириши билан боғлиқ муаммоларни ўрганишга қаратган.

Конфуцийчилик феодал тузумни оқлаш учун буддизм ва даосизмнинг идеалистик ва даосизм ғояларини ўзлаштирган: одамлар ўзларининг «ёмон» ниятларини жиловлаб, тақдирга бўйсунишлари лозим. Ҳокимиятга бўйсуниш, уни ардоқлаш ва ҳурмат қилишни талаб этувчи «Осмон қонуни» ҳақидаги таълимот конфуцийчиликда энг муҳим таълимотга айланган.