Reja: Domna pechining xom-ashyolari

[FeS]  (CaO)  (CaS)  (FeO) (9).

Zarur xollarda po’latga legirlovchi elementlar kushilib legirlanadi.

2. 
   Kislorod konverterlarida po`lat ishlab chiqarish
   

Konverterlarda pulat ishlab chikarish jarayenining asosida suyuk chuyanga gaz xolatidagi oksidlovchilar (O2) bilan ishlov berish yetadi. Oksidlanish reaktsiyalarining ekzotermik issikligi va suyuk chuyanning fizik issikligi jarayenni tulik ta'minlaydi.

Zamonaviy kislorod konverterlari (7-shakl) kobigi pulat listlardan tayerlanib, ularning ichki kismiga utga chidamli materiallar (magnezit, xrommagnezit, dolomit) dan devor teriladi. Bu devor 2000 martagacha pulat suyuklantirishga chidaydi.


7-shakl. Kislorod - konvertorining tuzilishi.
1-Suyuk pulat chikarish novi; 2-kislorod xaydash furmasi; 3-pechning ogzi; 4-pechning tsilindrik kismi; 5-tsapfa; 6-konvertorning sferik tubi.

Konverter usulida pulat olish uchun konverter gorizontal vaziyatga keltiriladi va unga furmalar orkali kislorod xaydaladi. Kislorod okimining ta'sirida, asosan (1-reaktsiya natijasida) chuyan tarkibidagi temir oksidlanadi, xosil bulgan FeO shlakda erib, doimo metall bilan aralashib turadi.

Kushimchalarning oksidlanishi (5), (6) va (7) reaktsiyalar buyicha sodir buladi. Pulat (8) reaktsiya asosida zararli kushimcha bulgan fosfordan, reaktsiya buyicha esa oltingururtdan tozalanadi. Xosil bulgan CaS va (SaO)₄ * R2O5 shlakka utadi va pechdan chikariladi. FeO ning bir kismi metallda eriydi va uni kislorod bilan boyitadi: