Reja: dnk replikatsiyasi Transkirpsiya Translyatsiya dnk replikatsiyasi Transkripiya

Transkripsiya

Reja:

DNK replikatsiyasi
Transkirpsiya
Translyatsiya

DNK Replikatsiyasi

Transkripiya

• Genetik informatsiya oqimi gen ekspressiyasi deb ataladi.
• U birinchi navbatda genlar trasnkripsiyasi – RNK hosil bo’lishiga olib keladi.
• Bu jarayon uchun xomashyo ATF, GTF, CTF. UTF lardir.
• RNK sintezi ham 5’ → 3’ yo’nalishda kechadi. Jarayon DNK ga muhtoj RNK polimeraza tomonidan katalizlanadi. Eukariotlarda RNK polimerazani 3 xil turi mavjud:
• I RNK — polimeraza — 5,8 S — 18 S va 28 S r-RNK
• II — mRNK
• III — tRNK 5 S rRNK

Transkripsiya bosqichlari:

• Instiatsiya
• Elongatsiya
• Terminatsiya

INSTIATSIYA – transkripsiya jarayoning boshlanishi polimerazaning promotorga birikishi bilan bog’liq.

Bakteriya hujayrasidagi tipik promotor ikkita muhim DNK ketma-ketligidan iborat: -10 va -35 elementlar.

• Bakteriya hujayrasidagi tipik promotor ikkita muhim DNK ketma-ketligidan iborat: -10 va -35 elementlar.
• RNK polimeraza aynan shu qismlarni taniydi va ularga birikadi. Qismlar kerakli gen transkripsiyasini boshlash uchun polimerazani kerakli joyga joylashtiradi va uning toʻgʻri yoʻnalishda ekanini tekshiradi.

-35 elementi boshlangʻich nuqtadan (+1) 35 ta nukleotid oldinda joylashadi. -10 elementi esa 10 ta nukleotid oldinda joylashadi. -35 elementning ketma-ketligi (kodlovchi zanjirda) 5ʼ-TTGASG-3ʼ, -10 elementning ketma-ketligi 5ʼ-TATAAT-3ʼ. RNK polimeraza -10 va -35 elementlariga bogʻlanishi uchun maxsus nuqtalar mavjud.

• -35 elementi boshlangʻich nuqtadan (+1) 35 ta nukleotid oldinda joylashadi. -10 elementi esa 10 ta nukleotid oldinda joylashadi. -35 elementning ketma-ketligi (kodlovchi zanjirda) 5ʼ-TTGASG-3ʼ, -10 elementning ketma-ketligi 5ʼ-TATAAT-3ʼ. RNK polimeraza -10 va -35 elementlariga bogʻlanishi uchun maxsus nuqtalar mavjud.
• -10 va -35 elementlarining nomi ular initsiatsiya nuqtasidan (DNKda +1+1plus, 1) nechta nukleotid oldinda kelishiga bogʻliq. Manfiylik belgisi ular initsiatsiya nuqtasidan oldin kelishini bildiradi.