Reja: dnk replikatsiyasi Transkirpsiya Translyatsiya dnk replikatsiyasi Transkripiya

Aksariyat eukariot hujayra promoterlari TATA boks deb nomlangan ketma-ketlikka ega. TATA boks bakteriyalardagi -10 elementga qaraganda kattaroq vazifani bajaradi. Umumiy transkripsion faktorlar bu qismni taniydi va natijada RNK polimerazaning birikishi uchun sharoit yaratadi. TATA boks bundan tashqari koʻplab A va T nukleotidlarini tutadi, bu esa DNK zanjirlarining oson ajralishiga imkon yaratadi.

• Aksariyat eukariot hujayra promoterlari TATA boks deb nomlangan ketma-ketlikka ega. TATA boks bakteriyalardagi -10 elementga qaraganda kattaroq vazifani bajaradi. Umumiy transkripsion faktorlar bu qismni taniydi va natijada RNK polimerazaning birikishi uchun sharoit yaratadi. TATA boks bundan tashqari koʻplab A va T nukleotidlarini tutadi, bu esa DNK zanjirlarining oson ajralishiga imkon yaratadi.

Elongatsiya

• Elongatsiya davomida RNK polimeraza andoza zanjir deb nomlangan DNK zanjiri boʻylab 3ʼ-5ʼ yoʻnalishda harakatlanadi. Andozadagi har bir nukleotid uchun RNK polimeraza RNK zanjirining 3ʼ oxiriga komplimentar nukleotidlarni biriktiradi.

Terminatsiya

Bakteriyalarda terminatsiya

Bakteriyalarda terminatsiyaning ikkita usuli bor:

• Rho ga bogʻliq
• Rho ga bogʻliq boʻlmagan.

Rho ga bogʻliq terminatsiya. Terminator deb iRNKdagi Rho oqsili bogʻlanadigan qismni kodlovchi nukleotidlar ketma-ketligiga aytiladi. Bu transkripsiyaning toʻxtash nuqtasi hisoblanadi (chunki bu qism RNK polimerazani Rho faktori unga yetib olguncha toʻxtatib turadi). Rho iRNKdagi Rho bogʻlanadigan joyga bogʻlanib, RNK transkripti boʻylab 5ʼ dan 3ʼ ga yoʻnalishida polimeraza joylashgan transkripsiya pufagi tomon harakatlanadi. Oqsil polimerazaga yetganda transkriptning ajralishiga va transkripsiya yakunlanishiga sabab boʻladi.

• Rho ga bogʻliq terminatsiya. Terminator deb iRNKdagi Rho oqsili bogʻlanadigan qismni kodlovchi nukleotidlar ketma-ketligiga aytiladi. Bu transkripsiyaning toʻxtash nuqtasi hisoblanadi (chunki bu qism RNK polimerazani Rho faktori unga yetib olguncha toʻxtatib turadi). Rho iRNKdagi Rho bogʻlanadigan joyga bogʻlanib, RNK transkripti boʻylab 5ʼ dan 3ʼ ga yoʻnalishida polimeraza joylashgan transkripsiya pufagi tomon harakatlanadi. Oqsil polimerazaga yetganda transkriptning ajralishiga va transkripsiya yakunlanishiga sabab boʻladi.