Reja: Cho‘kirish va birgalashib cho‘ktirish usullari

Kollektorlarga qo‘yiladigan talablar:

1) Birgalashib to‘la cho‘ktirish-sirt yuzasining kattaligi, amorf cho‘kmaning hosil bo‘lishi.

2) Tanlab ta’sir etuvchanlikning ta’minlanishi.

3) Komponentning eritmadan oson ajralishining ta’minlanishi. 4) Keyingi aniqlashlar uchun kerak bo‘lgan sharoitni yaratilishi. 5) Kollektorni ishltish uchun topilishi osonligi.

Ko‘pincha organik kollektorlar – gidrofob kationlar yoki anionlar gruppasi (ion assotsiatlari) yoki xelat – tashuvchilar hamda suyuq organik birikmlar ishlatiladi.

Organik kolektorlar quyidagi afzalliklarga ega: 1) Ifloslanish darajasining kamligi:

2) Konsentratni organik erituvchilarda eritish yoki yoqish mumkinligi. 3) Juda suyultirilgan eritmalardan birgalashib cho‘ktirish mumkinligi.

Elektrokimyoviy ajratish va konsentrlash usullari-elektrocho‘ktirish (elektroliz), sementatsiya, elektrodializ, elektroforez, elektrodiffuziya, elektroosmos turli tabiiy va sanoat obyektlarining analizi uchun ishlatiladi. Elektrkimyoviy konsentrlash elektrokimyoviy jarayonning borish sharoitlarini o‘zgartirib konsentratning element tarkibini o‘zgartirish imkonini beradi. Bu usullarda ko‘p “reaktiv” sarflanmaydi va istalgan amaliy laboratoriyalarda o‘tkazish mumkin. Bunda asosiy reaktiv elektr “toki” dir.

Elektrokimyoviy konsentrlash usullarining turli aniqlash usullari bilan kombinatsiyalash mumkin. Elektrokimyoviy konsentrlashni ko‘pincha polyarografiya bilan bog‘lashadi. Bundan elektrokimyoviy konsentrlashni fotometriya, rentgen-fluoressent, neytron-aktivatsion, emisson – spektral va atom-absorbsion analiz usullari bilan ham bog‘lash mumkin. Ularda o‘z sirtiga qo‘shimcha operatsiyalarsiz metallar o‘tiradigan qatttiq elektrodlar qo‘llash mumkin.

Keyinchalik turli elektrokimyoviy konsentrlash usullarining asosiy xususiyatlarini ko‘rib chiqamiz.