Reja: Bir tomonga yo`nalgan ikki parallel kuchni qo`shish

Qattiq jismning og`irlik markazi. Yer sirtiga yaqin bo`lgan qattiq jismning har qaysi bo`lagiga Yer markaziga qarab yo`nalgan og`irlik kuchi ta’sir etadi. Tekshirilayotgan jism o`lchamlari Yer o`lchamlariga nisbatan juda kichik bo`lgani uchun ta’sir etuvchi og`irlik kuchlarini

60-rasm

parallel kuchlar deb qarash mumkin (60-rasm). Demak, parallel kuchlar markazi jismning og`irlik markazidan iborat bo`ladi. Shunday qilib jism og`irlik markazi (26.1) formuladan aniqlanadi. Jism bo`laklariga ta’sir etuvchi og`irlik kuchlarining teng ta’sir etuvchisini G desak, . Natijada (26.1) quyidagicha yoziladi:

yoki

. (10.6)

Bir jinsli jism biror bo`lagining og`irligi uning hajmiga proporsional bo`lsin. Bu holda:

(11.1)

bunda ^__ bir birlik hajm og`irligi; <sup>__</sup> jism bo`lagining hajmi.

(11.1) ni (10.6) ga qo`ysak:

(11.2)

Koordinatalari (11.2) formula bilan aniqlanadigan nuqta jism hajmining og`irlik markazi deyiladi (61-rasm).

Jism yuzasining og`irlik markazini aniqlash uchun undan <sup>__</sup> yuzani ajratib olamiz (62-rasm). Bu yuza og`irligi:

(11.3)

bunda ^__ bir birlik yuza og`irligi; <sup>__</sup> jism bo`lagining yuzi.

61 - rasm