Reja: Biotexnologiya va kishlok xujaligi

Biotexnologiya va medisina
Biotexnologiyaning bironta yunalishi yukki medicinaga aralashmagan. Antibiotiklar – yukori fiziologik aktivlikka ega bulib, ma’lum gruppa mikroorganizmlar, rak va boshkalarni rivojlanishiga tanlab ta’sir etib, rivojlanishni tuxtatadi. Ularning turi 5000 dan oshik bulib, ayrimlarigina terapevtik ishlarga tavsiya kilingan.
Antibiotiklarning kupchiligi allergiologik reakciya berganligi sababli ularning samarali turlarini aniklash ishlari keng mikyosda olib borilmokda.
Bu soxada 5 xil yunalishda ish olib borilmokda.
1. Mikroblarga ta’sir etuvchi miksobakteriyalarni sinab
kurilmokda.

2. 
   Inson uchun kam zaxarli antibiotiklarning kimyoviy
   

Modifikaciyasi ishlab chikilmokda.
Masalan: geptaen amfotericin V buyrakni ishdan chikaradi.
Uning kimyoviy modifikaciya yuli bilan olingan amfotericin metil efiri kam zaxarli bulib grib kasalligiga karshi aktivlikni oshiradi.

3. 
   Antibiotiklarning ayrim foydali formasi mutasintez yuli
   

bilan olinadi.

4. 
   Antibiotiklarning ayrim duragaylari xujayra injeneriyasi
   

usulida olinadi.

5. 
   Antibiotiklarni sintez kiladigan fermentlarni ishlab
   

chikadigan genlarni mikroorganizmlarga kiritiladi. Bu gen
Injeneriya usuli.
Antibiotiklardan tashkari, organizmga tushgan potagen mikroblarni yuk kiladigan antogonist organizmlarni yuborish mumkin.
Gormonlar. Biotexnologiyaning yangi yunalishi kimmatbaxo gormonal preparatlarni sintez kilish xisoblanadi. Ayniksa oxirgi yillarda peptidli garmonlarni sintez kilinishi yangi yunalish xisoblanadi.
Ilgari gormonlar donorlar konidan operaciyada kesib olingan organlardan va ulik tanalardan olinar edi. Buning uchun ozgina material olishga juda kup material kerak bulardi.
Insonni buyini ustiradigan gormon insonni gipofiz bezidan olinardi, xar bir gipofizda 4 mg gacha ana shunday gormon bulardi. Buni usmagan bolani bunday gormon bilan bir necha yil davolash kerak, xar bir xaftada 7 mg gormon berish kerak.
Gen injeneriyasi usulida 1 litr mikroorganizm muxitidan 100 mg ustirish gormoni olinadi. Bunday gormonlar yara va kuygan joylarni tezrok bitib ketishi, suyakda Sa ²+ = almashinuvini yaxshilaydi.
Kand kasalligini bartaraf kiladigan insulin xukiz va chuchkaning oshkozoni osti bezidan olinadi, va organizmda allergiya kasalligini keltirib chikarardi.
Kimyoviy mutaciya usulida insulin ishlab chikila boshlandi.
Fermentlar- trombalarni eritish, organizmni toksin moddalardan tozalash, irsiy kasalliklarni bartaraf etish va boshkalarda kullaniladi.