Reja: Bios nima?

BIOS va UEFI, ularning farqlari

Reja:

1. 
   Bios nima?
   
2. 
   Nima uchun bios eskirgan texnologiya?
   
3. 
   UEFI nima ?
   
4. 
   Zamonaviy kompyuterda UEFI sozlamalariga qanday kirish mumkin?
   
5. 
   Xulosa
   
6. 
   Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
   

Yangi kompyuterlar an'anaviy BIOS o'rniga UEFI mikrodasturidan foydalanadi. Ushbu ikkala dastur ham operatsion tizim yuklanishidan oldin kompyuter ishga tushganda ishlaydigan past darajadagi dasturiy ta'minotga misol bo`ladi. UEFI yangi yechim bo'lib, u kattaroq qattiq disklarni qo'llab-quvvatlaydi, tezroq yuklanadi, xavfsizroq va juda qulay, grafik interfeys va sichqonchani qo'llab-quvvatlaydi.

UEFI bilan ta'minlangan ba'zi yangi kompyuterlar an'anaviy shaxsiy kompyuter BIOSlariga o'rganib qolgan foydalanuvchini chalkashtirib yubormaslik uchun uni hali ham "BIOS" deb atashadi. Ammo, agar siz ushbu eslatmani ko'rsangiz ham, yangi kompyuteringiz BIOS bilan emas, balki UEFI bilan jihozlanganligini bilishingiz mumkin.


BIOS nima?
BIOS atamasi birinchi marta 1975 yilda amerikalik kompyuter olimi Gari Kildall tomonidan kiritilgan. U 1981-yilda IBM kompaniyasining birinchi shaxsiy kompyuteriga kiritilgan va keyingi yillarda boshqa shaxsiy kompyuterlar ichida mashhur bo‘lib, bir muncha vaqt kompyuterlarning ajralmas qismiga aylangan. Biroq, BIOS-ning mashhurligi yangi texnologiya foydasiga pasaydi: Birlashtirilgan kengaytiriladigan mikrodastur interfeysi (UEFI). Intel 2017 yilda eski BIOS tizimlarini qo'llab-quvvatlashni 2020 yilgacha to'xtatib, ularni UEFI bilan almashtirish rejasini e'lon qildi.
.
BIOS(Basic Input-Output system) asosiy kirish-chiqish tizimi. Bu kompyuterining ona platai chipida saqlangan quyi darajadagi dasturdir. BIOS kompyuter yoqilganda yuklanadi va uning apparat komponentlarini uyg'otish, ularning to'g'ri ishlayotganligiga ishonch hosil qilish va keyin Windows operatsion tizimini yoki siz o'rnatgan boshqa OS ishga tushiradigan yuklash dasturini ishga tushirish uchun javobgardir.
BIOS sozlamalari ekranida ko'p variantlarni o'zgartirishingiz mumkin. Kompyuterning apparat konfiguratsiyasi, tizim vaqti, yuklash tartibi. Ushbu ekran kompyuterni yuklashning boshida ma'lum bir tugmani bosish orqali chaqirilishi mumkin - bu turli kompyuterlarda har xil, lekin Esc, F2, F10, Delete tugmalari ko'pincha ishlatiladi. Sozlamani saqlaganingizda, uni onakart xotirasida saqlaymiz. Kompyuter ishga tushganda, BIOS uni saqlangan sozlamalarda ko'rsatilganidek o'rnatadi.
Operatsion tizimni yuklashdan oldin, BIOS yoqilgandan keyin POST yoki Power-On Self Test sinovidan o'tadi. U uskunaning to'g'ri sozlanganligini va uning ishlashini tekshiradi. Agar biror narsa noto'g'ri bo'lsa, siz ekranda bir qator xato xabarlarini ko'rasiz yoki tizim blokidan sirli chiyillashni eshitasiz. Ovozli signallar aniq nimani anglatadi, kompyuter uchun ko'rsatmalarda tasvirlangan. Kompyuter yuklanganda, POST oxirida BIOS Master Boot Record yoki MBR - Master Boot Recordni qidiradi. U yuklash qurilmasida saqlanadi va OS yuklash dasturini ishga tushirish uchun ishlatiladi. Bundan tashqari, CMOS qisqartmasini ko'rgan bo'lishingiz mumkin, bu Complementary Metal-Oxide-Semiconductor - qo'shimcha metall-oksid-yarim o'tkazgich strukturasi degan ma'noni anglatadi. Bu BIOS turli xil sozlamalarni saqlaydigan xotiraga ishora qiladi. Uning qo'llanilishi eskirgan, chunki bu usul allaqachon flesh-xotira bilan almashtirilgan .