Reja: Axborot tizimlari. Axborot tizimlarining turlari Axbоrоtning adekvatligi

Informatikao`rganilayotganobyektva u to`g`risidagibilimlaroralig`idan joy egallabqoladi. Haqiqatan ham, insonatrofmuhitnio`rganaturib, axborotoladi, unibironnarsagabelgilab, yozibyokisaqlabqo`yadi. Axborottashuvchisifatidaadabiyot, magnitlentalar, kartalar, sxemalarishlatilishimumkin. Axborotlarniqaytaishlashorqali, biznio`rabturgandunyoto`g`risidabilimgaegabo`lamiz, natijadayangiizlanishusullariniyaratish, yangiaxborotlargaegabo`lish, ularnisaqlash, qaytaishlashvahokazoimkoniyatlarhosilbo`ladi.

Axborotlarniyig`ish, saqlash, qaytaishlashvatasvirlashningsamaraliusullariniyaratishinformatikaningasosiymaqsadlaridanbiribo`libqoldi. Asrimizning 50-yillarigacha masalaningbundayqo`yilishihaqiqatbo`lib, axborotlarniyig`ishvaqaytaishlashusullaribo`yichaumumiylikyo`qdekedi. Tibbiyotda, geografiyada, fizikada, filosofiyadavaboshqasohalardaaxborotlarniyig`ishvaqaytaishlashdabog`liqlikyo`qedi. Ko`pchiliklarningfikrichamatematikabilanfizika, ximiyabilantibbiyoto`rtasidabog`liqlikborligi tan olinaredi. Kompyuterlarningpaydobo`lishibilanbuholattezlikbilansezilarlidarajadao`zgardi.

Ko`pchilikkama`lumki, birinchiEHM (elektronhisoblashmashinalari) atom fizikasida, uchishvaraketatexnikasidahisoblashishlarinibajarishuchunyaratilgan. Keyinchalikularniboshqasohalarda: qishloqxo`jaligida, sanoatda, boshqarishsistemasida, tibbiyotda, o`quvjarayonlaridavahokazolardaqo`llanilishiyangisanoatsohasi – axborotlarnielektronqaytaishlashusullarivavositalarisohasiyaratilishigavaunitezsur`atlarbilanrivojlanishigaasosbo`ldi.

Yangielektronhisoblashmashinalari, ularbilanmuloqotqilishningyangivositalarivausullariyaratildi. Hisoblashtexnikalariishlabchiqa-radigansanoatkorxonalariqurildi. Birinchi EHM larihisoblashmasalalariniyechishuchunyaratilgan, keyinchaliksonli, matnli, grafikvaboshqaaxborotlarni ham qaytaishlovchikompyuterlaryaratilaboshlandi.Hisoblashtexnikasibarchasohalardao`ziningsamaradorligini, kengimkoniyatliekanliginivaqulayliginiko`rsatdi. Kompyutervaularbilanmuloqotqilishusullarinivametodlariningrivojlanishinatijasida, ularningqo`llanilishsohalarikengayibbormoqda.

Hozirgikundakompyuterlarbarchasohalarda, shujumladansanoatda, qishloqxo`jaligida, ishlabchiqarishningbarchatarmoqlarida, fan texnikada, tibbiyotda, o`quvjarayonlaridakengqo`llanilibkelinmoqda.

Ma`lumotlarniqaytaishlashtajribaningasosiyajralmasqismihisoblanadi. Axborotlarniqaytaishlashalgoritmlariolimlarvamutaxassislartomonidantayyorlanadi. Dastur tuzuvchilarbilanbirgalikdaularkompyuteruchunma`lumotlarniqaytaishlovchidasturlartuzishadi. Algoritmlaryaratishvaularasosidakompyuteruchundasturtuzish – ana shubosqichningengaso-siysihisoblanadi. Keyingibosqichdatekshirishuchunma`lumotlarniqulayko`rinishdaifodalashvachiqarishdasturlaridanfoydalaniladi. (grafiklarqurish, jadvallaryaratish, ishchirasmlarnitasvirlashchizishvahokazo). Ma`lumki, bundaydasturlaraniqsohagamo`ljallanmaganvaularyetarlicha universal hisoblanadi. Amaliyotshunarsaniko`rsatdiki, kompyuterlardanfoydalanishnatijasidaishlabchiqarishdava fan texnikadamehnatsamaradorligiortadi, ilmiy-texnikprogressgajudakuchlita`siretadi. Kompyuterlarningrivojlanishidaasosanuchtabosqichniajratishmumkin: hisoblash, umumiyinformasionvaintellektual. Fan vatexnologiyahozirgivaqtdauchinchibosqichda, ya`nimashinaintelektualiningrivojlanishbo`sag`asidaturibdi. Mashinaintellektihayotgaaqliymehnatkishilaribajaradiganishlarnibajaruvchikompyuterlarko`rinishidakiribbormoqda. Yangimashianalarishlabchiqiladi, ko`plabmukammaldasturlaryaratiladi, mashinaintellektio`sadi, ya`nibiznio`rabturganolamnianglashvatekshirishuchunimkoniyatlarhosilbo`ladi.

Zamonaviy informatikani quyidagi 3 yo`nalishi tashkil etadi:

1) Axborotlar niavtomatik yig`ish, saqlash, ishlash vauzatish usullari vaalgoritmlarini yaratish;

2. 
   Axborotlarn iqaytaishlash, tasavvurlash usullari va algoritmlarini yaratish.
   

2. 
   Yuqoridagi ikkita yo`nalishni rivojlantirish uchun electron hisoblash mashinalari va texnolo-giyalarniyaratish.
   

Ingliztilida informatika so`zining sinonimi computerscieni(hisoblashfani) bo`lib, u informatikaning predmetini to`layorita olmaydi. Informatika termini bizga fransuztilidan kelgan bo`lib, kompyuterlar va ularni qo`llanilishi haqidagi fanni anglatadi.
XULOSA

Hozirgi kunda beshincha avlod mashinalarini ishlab chiqish ustida katta ishlar qiliniyapti. Ayniqsa, bu sohada yaponiya olimlari yaratgan beshinchi avlod mashinalarining loyihalari diqqatga sazovordir. Bu loyiha keyingi davr mashinalarini yaratishni ko`zda tutgan.Yaponiya olimlarining tabiricha, ushbu avlod mashinalari mantiqiy masalalarni hal qila oladigan, og`zaki gaplarni “eshitadigan” va “tushunadigan”, matnlarni o`qiyotgan tezlikda tarjima qila oladigan, rasm va chizmalarni “ko`ra” oladigan hamda “tushunadigan” bo`lishi kerak. Bunday komputerlar galley arsendi, katta va o`ta katta integral sxemalar asosida qurlishi nazarda tutilgan. Oxirgi paytlarda yer yuzida laboratoriyalarda oqsil molekulalari bilan tajriba o`tkazilmoqda. Ular komputerlarning arifmetik asosini tashkil qiluvchi asosiy element ikkilik sanoq sistemasida xotirlovchi katakchalarning vazifalarini o`tayapti. Albatta, ushbu yo`nalish bo`yicha EHM qurish haqida gap yuritish erta albatta, lekin tajribalar yaxshi natijalarga olib kelsa, komputerlaning yangi davrini boshlaydigan biokomputerlarga ega bo`lishimiz mumkin.

Adabiyotlar

1. 
   Каримов А “Microsoft Access билан дастлабки танишув”
   

ТДЮИ 2005

2. 
   Анатолий Хомокенно “Microsoft Access 2002” Экспресс курс Петербург 2005
   
3. 
   “Учебник по Access” Составитель. Джалилов М.Л. ТАТУ ФФ-2006
   
4. 
   Информатика 2003 Алексеев А.П. М: СОЛОН-Пресс 2003
   
5. 
   Информатика ва хисоблаш техникаси Холматов Т ва бошкалар Т.: Узб. М.Э 2001
   
6. 
   Ахборот тизимлари ва технологиялари С.С. Гуломов, ва бошқалар Т: «Шарк» 2000