Reja: Axborot komplekslarida axborot ta’minoti. Axborot ta’minotining tuzilishi. Axborotlarni raqamli qayta ishlash texnologiyalari. Iqtisodiy sohalarda axborot ta’minotining o‘rni va ahamiyati. Axborot komplekslarida axborot jarayonlari

Bu tizimlar kuyidagi vazifalarni bajaradi:

1. 
   Ma’lumotlar bazasida joylashgan ma’lumotlarni kurish.
   
2. 
   Ma’lumotlar bazasiga yangi yozuvlarni kiritish.
   
3. 
   Ma’lumotlar bazasining yozuvlarini taxrirlash.
   
4. 
   Ma’lumotlar bazasidan tegishli xisobotlarni olish.
   
5. 
   Ma’lumotlar bazasining yozuvlaridan nusxa olish va boshkalar.
   

Xar bir tizim bir-biridan buyrukning bajarilish tezligi va mikdori bilan farklanadi. Ma’lumotlar bazasini boshkarish tizimlari bir vaktning uzida tukkiz xil turdagi fayllar bilan ish yuritadi. Xotirada saklanayotgan xar bir fayl universal nomga ega bulib, fayl nomi va fayl turidan tashkil topadi. Fayl nomi foydalanuvchi tomonidan kiritilsa, faylning turi foydalanayotgan buyrukka kura tizim tomonidan avtomatik ravishda urnatilgan. Ma’lumotlar bazasi fayllari kuyidagi turlarga ega:

dbt - ma’lumotlar bazasining xotira fayli;

dbf - ma’lumotlar bazasining faol fayli;

ndx - ma’lumotlar bazasining tartiblashgan fayli;

mem - xotira faylining ishchi fayli;

rrg - ma’lumotlar bazasining buyrukli fayli;

fmt - ma’lumotlar bazasining formatlashgan fayli;

ebe - ma’lumotlar bazasining kursatkichli fayli;

frm - ma’lumotlar bazasining xisobot fayli;

txt - ma’lumotlar bazasining matnli fayli;

Ma’lumotlar bazasining aktiv fayli foydalanuvchi tomonidan kiritilgan barcha axborotlarni uzida saklaydi. Xar bir fayllar bir milliarddan ortik yozuvni saklashi, bir yozuvda 128 ta ustunni ifodalash mumkin. Ma’lumotlar bazasi bilan ish yuritishda xotira kismini 15 ta soxaga ajratish va maxsus buyruklar yordamida xar bir soxaga aloxida faylni chakirib maxsus ishlarni bajarish mumkin. Ya’ni, yangi ma’lumotlarni kiritish, ortikcha ma’lumotlarni uchirish, nusxa olish, xisobot ishlarini amalga oshirish va boshkalar. Bundan tashkari oblastlarga chakirilgan fayllarni uzaro boglash, ya’ni biriktirish mumkin. Fayllarni biriktirishda fakat ikkita soxa katnashadi. Yukoridagi vazifalarni amalga oshirish uchun ma’lumotlar bazasini boshkarish tizimlari tegishli buyruklar bilan ta’minlanadi. Xar bir ma’lumotlar bazasini boshkarish tizimi buyruklarining mikdori va bajarilish tartibi bilan bir-biridan fark kiladi. Masalan:

REBUS tizimida - 72 ta

KARAT tizimida - 128 ta

SUBD tizimida - 176 ta buyruklar mavjud.

Bundan tashkari, buyruklar menyu tizimida yoki oddiy tizimda ishlashi mumkin.