Режа: Қаттиқ дори шакллари. Ularni tayorlashda ishlatiladigan yordamchi modalar

Toshkent Farmatsevtika instituti
farmatsiya yo’nalishi 3-bosqich 304-”B” guruh talabasi Zamonov Jahongirning TDTt fanidan MUSTAQIL ISHI
Mavzu:QATTIQ DORI SHAKILLARIN TAYYORLASHDA ISHLATILADIGAN YORDAMCHI MODDALAR VA ULARGA QO’YILADIGAN TALABLAR

Reja: 1.Qattiq dori shakillari. 2.Ularni tayorlashda ishlatiladigan yordamchi modalar

Kattik dori shakllariga poroshoklar, tabletkalar, drajelar kiradi.
Poroshoklar-Pulveres. Poroshoklar ichiladi va sirtga kullaniladi. Ichiladigan poroshoklar xovonchada yanchiladi, dozalarga bulib tortiladi va kogoz kapsulalarga solib uraladi. Bunday poroshoklar dozalangan yoki bo'lingan poroshoklar deyiladi. Agar dori moddaning donasi oshib
ketishi zarar kilmadigan bulsa, uni bulinmagan xolda yozib berish mumkin. Bunday dori paketchada beriladi va uni bemorning uzi bulib ichadi (soda, kuydirilgan magneziya). Dozalangan poroshok yozib beriladigan bulsa, retseptda uning bir marta ishlatiladigan dozasi kursatiladi. Sungra poroshoklar soni xakida farmatsevtga kursatma beriladi ( D. f. d. N. Datales doses Numero shunday dozalardan… ta berilsin). Murakkab poroshok yozib berilganda
retseptda shunday dori shakli tayyorlash lozimligi M. f. p. Miss e fiat pulveris – «
aralashtirib poroshok xosil kil», deb kursatiladi. Bulingan poroshokning urtacha ogirligi 0,3-0,5 g ni tashkil kiladi. Poroshok ogirligi kamida
0,1 va kupi bilan 1,0 g bulishi kerak.
Dozasi 0,1 g kam dori moddalarga boshka biror moda - kushimcha kand Saccharum va soda Natrii Hydrocarbonas yozilib, poroshok ogirligi 0,3 – 0,5 g ga yetkaziladi.Usimliklar(barglari, ildizi va boshka) dan olingan va dozasi 0,05g dan kam poroshoklarga shakl beruvchi moda kushib yoziladi. Bunday poroshoklar Pulveris suzi Bilan boshlanadi, keyin usimlikning kismi va nomi yoziladi ( masalan, Pulveris foliorum, Digitalis; pulveris radicis Rhei). Murrakab bulingan poroshokning yozilishi. 0,25 dan atsetilsalitsilat kislota - Acidum acetylsalicylicum va fenatsetin- Phenacetinum xamda tarkibida 0,05 kofein natriy benzoat
bulgan 12 ta poroshok yozib, 1 poroshokdan kuniga 3 marta ichish tayinlansin.
Rp: Phenacetini
Acidi acetylsalicylici aa 0,25
Coffeini-natrio benzoates 0,25
M. pulv. D.t. d. N. 12
S. 1 poroshokdan kuniga 3 marta ichiplsin.
Gigroskopik va havoda nurab ketadigan preparatlar mumlangan (Charta paraf finata) kogoz kapsulalarda beriladi. Bu xakda retseptda kursatma berish lozim.
Masalan; tarkibida 0,2 dan uqalangan kamfora (Camphora trita) bulgan 12 ta poroshok mumlangan qog'ozlarda tayyorlanib, 1 poroshokdan kuniga 3 mahal ichish tayinlansin.
Rp: Camphorae tritae 0,2
D.t. d. N. 12 in charta cerata
S. 1 poroshokdan kuniga 3 marta ichilsin.
Sirtga qo'llanadigan poroshoklar juda kukun qilib (Pulveres subtilissimi), yara va shilik
kavatlarga sepish uchun ishlatiladi. Bunday poroshoklar 5,0 dan 100,0 gacha va undan ortik
mikdorda yozib beriladi. Retseptda dori moddaning nomi, umumiy mikdori va maydalik darajasi
kursatiladi.
Retseptlarga misollar:
Oddiy bulinmagan poroshokning yozilishi. 20,0 juda mayda streptotsid poroshogi yozib, yaraga
sepish uchun tayinlansin.
Rp: Streptocidi subtilissimi 20,0
D.S. yaraga sepish uchun