Reja: Ахборотни ҳимоялашнинг криптографик усуллари Криптографик калитларни бошқариш

Ушбу ёндашиш содда бўлиб туюлсада, аслида бундай аутентификациялаш протоколини ишлаб чиқиш мураккаб ва хавфсизлик нуқтаи назаридан шубхасиз эмас.

Қуйида шифрлашнинг симметрик алгоритмларига асосланган, ISO/IEC9798-2да спецификацияланган аутентификациялаш протоколларининг учта мисоли келтирилган. Бу протоколлар бўлинувчи махфий калитларни олдиндан тақсимланишини кўзда тутади.

Аутентфикациялашнинг қуйидаги вариантларини кўриб чиқамиз.

- вакт белгиларидан фойдаланувчи бир томонлама аутентификациялаш.

- тасодифий сонлардан фойдаланувчи бир томонлама аутентификациялаш.

- икки томонлама аутентификациялаш.

Бу вариантларнинг ҳар бирида фойдаланувчи махфий калитни билишини намойиш қилган ҳолда, ўзининг ҳақиқийлигини исботлайди, чунки ушбу махфий калит ёрдамида сўровларни расшифровка қилади. Аутентификациялаш жараёнида симметрик шифрлашни қўллашда узатиладиган маълумотларнинг яхлитлигини таъминлаш механизмини расм бўлиб қолган усуллар асосида амалга ошириш ҳам зарур.

Қуйидаги белгилашларни киритамиз:

гА- қатнашувчи А генерациялаган тасодифий сон;

гВ- қатнашувчи В генерациялаган тасодифий сон;

tА- қатнашувчи А генерациялаган вақт белгиси;

EK- калит Кда симметрик шифрлаш (калит К олдиндан А ва В ўртасида тақсимланиши шарт).

Вақт белгиларига асосланган бир томонлама аутентификациялаш:

АB:EK (tA, B) (1)

Ушбу хабарни олиб расшифровка қилганидан сўнг қатнашувчи В вақт меткаси tA ҳақиқий эканлигига ва хабарда кўрсатилган идентификатор ўзиники билан мос келишига ишонч ҳосил қилади. Ушбу хабарни қайтадан узатишни олдини олиш калитни билмасдан туриб вақт меткаси tA ни ва индентификатор Вни ўзгартириш мумкин эмаслигига асосланади.

Kerberos протоколи "мижоз-сервер" ва ҳам локал ва ҳам глобал тармоқларда ишловчи абонентлар орасида алоқанинг ҳимояланган каналини ўрнатишга аталган калит ахборотини алмашиш тизимларида аутентификациялаш учун ишлатилади. Бу протоколнинг Microsoft Windows 2000 ва UNIX BSD операцион тизимларига аутентификациялашнинг асосий протоколи сифатида ўрнатилганлиги алоҳида қизиқиш ўйғотади.