Reja: Ахборотни ҳимоялашнинг криптографик усуллари Криптографик калитларни бошқариш

Ахборотларни криптографияли ҳимоялаш тамойиллари

Криптография — маълумотларни ўзгартириш усулларининг тўплами бўлиб, маълумотларни ҳимоялаш бўйича қуйидаги иккита асосий муаммоларни ҳал қилишга йуналтирилган: махфийлик; яхлитлилик.

Махфийлик орқали ёвуз ниятли шахслардан ахборотни яшириш тушунилса, яхлитлилик эса ёвуз ниятли шахслар томонидан ахборотни ўзгартира олмаслик ҳақида далолат беради.

Криптография тизимини схематик равишда қуйидагича тасвирлаш мумкин:

Бу ерла калит кандайдир ҳимояланган канал орқали жўнатилади (чизмада пунктир чизиқлар билан тасвирланган). Умуман олганда, ушбу механизм симметрияли бир калитлик тизимига тааллуқлидир.
Ассимметрияли икки калитлик криптография тизимини схематик равишда қуйидагича тасвирлаш мумкин:
Бу ҳолда ҳимояланган канал бўйича очиқ калит жўнатилиб, махфий калит жўнатилмайди.
Ёвуз ниятли шахслар ўз мақсадларига эриша олмаса ва криптотахлилчилар калитни билмасдан туриб, шифрланган ахборотни тиклай олмаса, у ҳолда криптотизим криптомустаҳкам тизим деб айтилади.
Криптотизимнинг мустахкамлиги унинг калити билан аниқланади ва бу криптотаҳлилнинг асосий қоидаларидан бири бўлиб ҳисобланади.

Ушбу таърифнинг асосий маъноси шундан иборатки, криптотизим барчаларга маьлум тизим ҳисобланиб, унинг ўзгартирилиши кўп вақт ва маблағ талаб қилади, шу боис ҳам фақатгина калитни ўзгартириб туриш билан ахборотни ҳимоялаш талаб қилинади.

Ахборотларни маъфий узатилганда нафақат криптографик тизимни

Ахборотларни маъфий узатилганда нафақат криптографик тизимни

танлаш, шу билан бирга калитларни бошқариш ҳам муҳим ўрин тутади.

Криптотизим ҳар қанча мураккаб бўлишига қарамай у криптокалитдан фойдаланишга асосланган. Икки фойдаланувчи орасидаги ахборотларни махфий алмашлашда фақат иккита калитдан фойдаланилади, бу ҳолда калитларни сир сақлаш нисбатан мураккаб эмас, акс ҳолда бир вақтда юзлаб ва минглаб ахборот узатувчилар орасида калитлар билан ўзаро алмашлаш мураккаб муаммо ҳисобланади.