Reja: Ahamoniylar davlatining bosqinchilik yurishlari. Aleksandr Makedonskiyning harbiy yurishlari

O'rta Osiyoning bosib olingan vdoyatlari uch satraplikka bo'lingan. Ular baqtriyaliklar, egllar, saklar, kaspiylar, parftyaliklar, so'g'diylar va xorazmliklarning yerlari bo'lgan. Har bh satraplik yillik xiroj to'lagan. Bundan tashqari qaram xalqlar saroy va haramlar qurilishiga ham safarbar etilgan. Xhqjni kvvnush bilan, chorvadorlar chorva bilan, hunarmandlar o'z mahsuloti bilan, kiyim, ten bilan to'laganlar.

Miloddan avvalgi 329 yilda makedoniyalik Aleksandr qo'shinlari Amudaryodan o'ta boshladi. Aleksandrning jangchdari bu to'siqdan o'tib oldilar. Qo'shinlar qarshisida esa Nautaka (Qashqadaryo vohasining sharqiy qismi), Maroqand turar edi.

Miloddan avvalgi 329 yilda makedoniyalik Aleksandr qo'shinlari Maroqandni egalladdar. Aleksandr qo'shinlarning bir qismini qoldirib, o'zi esa Qurushkat (Kiropolis) shahrini bosib olish uchun asosiy kuchlar bilan Sirdaryo qirg'oqlari sari ketadi. Rivoyatga ko'ra, bu shaharga fors shohi Kir II asos solgan ekan.

Sug'diyona xalqi bosqinchilarga qarshi kurashga ko'tarildi. Tez orada sug'diylarga baqtriyaliklar, sak va massagetiar qo'shdaddar. Qo'zg'olonga iste'dodli rahbar va qo'mondon Spitamen boshchilik qdadi.

Ancha qo'shin to'plagan Spitamen Maroqandni qurshovga oidi. Aleksandr qamalda qolganlar uchun mingga yaqin jangchidan iborat qo'shin jo'natadi. Qadimda Politimet" deb ham atalgan Zarafshon daryosi bo'yida makedonlarga pistirma qo'ygan Spitamen dushman gumhini tamomda qhib tashlaydi. Shunda Aleksandrning o'zi qo'zg'olonni bostirishga otlanadi. Yunonlarning katta kuchlari yaqinlashib kelayotganidan xabar topgan Spitamen qamalni to'xtatadi, o'z qo'shinlarini sahro sari boshlab ketadi. Saklar va massagetlarga qarshi kurash uchun Aleksandr Shdaryo bo'yidagi Xo'jand yaqinida bir tayanch manzd barpo etish to'g'risida buyruq beradi. Bu qal'a Aleksandriya Esxata (Uzoq Aleksandriya) deb ataldi. Aleksandr Maroqandda garnizon -himoya kuchlarini qoldirib, asosiy qo'shinlari bilan qishlov uchun Zariasp (Baqtriya)ga jo'nadi. O'sha yilning bahorida Aleksandr qo'zg'olonni bostirish chorasini ko'radi. O'z lashkarlarini uch qismga bo'lib, Sug'diyonaning u boshidan bu boshigacha kezib chiqadi va tinch aholining 120 ming nafarini qirib tashlaydi.