Reja : Nafas olish organlarining ahamiyati va funksiyasi

Nafas olish sistemasi
Reja :
1.Nafas olish organlarining ahamiyati va funksiyasi.
2.Nafas olish organlarining tuzilishi va vazifasi.
3. Umumiy nafas olish organlarining kasalliklari.
Odam va xar bir boshqa tirik organizm tashqi muhitdan kislorod qabul qilib, karbonat angidrid chiqarib turishi nafas olish deb ataladi.
Nafas olish organlariga burun bo'shlig'i , hiqildoq, kekirdak(traxeya), bronxlar, o'pkalar va plevra kiradi.
Burun bo'shlig'i to'siq bilan ikkiga bo'lingan. Uning ichki yuzasi shilimshiq parda bilan qoplangan. Bu pardada juda kop mayda bezchalar bo'lib, ulardan havoni tozalash vazifasini bajaruvchi shilimshiq suyuqlik ajraladi. Burun bo'shlig'i nafas havosini tozalaydi va ilitib o'tkazadi.
Hiqildoq 4-6 bo'yin umurtqalari davomida tilosti suyagidan pastroqda joylashgan boladi. Hiqildoq orqasida halqum yotadi. Hiqildoq halqum bilan hiqildoqa kirish yolidagi teshik orqali tutashgan bo'ladi. Hiqildoq tog'aylardan va uni tashqi tomondan qoplab turadigan abventitsial pardadan tuzilgan. Hiqildoq skeleti toq 3ta tog'ay, uzuksimon, qalqonsimon va hiqildoq usti tog'ayi shuningdek juft bo'ladigan 3ta kichik cho'michsimon ponasimon va shoxsimon tog'aylardan tuzilgan. Hiqildoq bo'shlig'i shilliq parda bilan qoplangan ovoz bo'g'imlari bilan uning yuzasidan tashqarida bu parda ko'p qatori hilpillovchi epiteliy bilan qoplangan. Hiqildoqning o'rta qismi hammadan murakkab tuzilgan bo'lib shu qisimning yon devorida ustki va pastki ovoz bo'g'imlarini hosil qiladigan yon devoridan ustki va pastki ovoz bo'g'imlarini hosil qiladigan juft buramasi bor. Ustki bog'lamlar soxta bog'lamlar deb atalsa, pastkisi chin bog'lamlar deb ataladi. Ovoz bog'lamlari qalqonsimon tog'ay bilan cho'michsimon tog'ay o'rtasida tortilib turadigan va tovush chiqarish uchun xizmat qiladi. Pastki tomondan kekirdak yoki traxeyaga aylanib ketadi, u bo'yinning o'rta chizig'i bo'ylab teri ostida joylashgan va yupqa muskullar qatlami bilan o'ralgan.