Reimova Fatima Ilmiy-ommabop asarlarini o‘tish

Tekshirish metodlari ikkiga bo’linadi: 1) nazariy tekshirish metodlari; 2) empirik (tajribaga asoslangan) tekshirish metod­lari. Bular tekshirish faoliyati jarayonida birgalikda, bir-biriga uzviy bog’liq holda qo’llanadi.

Nazariy metodlar quyidagilarda tatbiq etiladi: a) biror hodisaning metodik asosini (masalan, tekshiruvchi o’quvchilar nutqini o’stirishning qulay yo’llarini topishni maqsad qilgan bo’lsa, tafakkurning nutq bilan bog’liqligini), shuningdek, bog’liq fanlarni o’rganish, qo’yilgan gipotezani asos­lash, o’qitishning muhim prinsiplarini, izlanishning asosiy yo’nalishini belgilash uchun tatbiq etiladi; b) “masala tarixi”ni o’rganish, ya’ni tanlangan mavzu yuzasidan ilgarigi tajribalarni, shuningdek, chet el maktablari tajribasini o’rganish, mavzuga taalluqli barcha adabiyotlarni o’rganish, o’rganilgan tajribani tahlil qilish, aniq-noaniq o’rinlarini, hal qilingan va hal qilinmagan tomonlarini, isbotlangan-isbotlanmagan o’rinlarini aniqlash, ilgarigi tajribalarni umumlashtirish, uni ishning hozirgi ahvoli bilan taqqoslash, hozirgi vazifalar nuqtai nazaridan baholash; v) hozirgi fanlarga oid masalalarni, bir-biriga yaqin fanlar (psixologiya, lingvistika, sotsiologiya)ning tekshirish metodlarini, katta olimlarning tekshirish ishlari tajribasini o’rganish; bu tekshirish metodi tekshirishning qulay metodlarini tanlash yoki o’zining yangi eksperimental usuliyotini yaratish va materiallarini ishlab tayyorlash maqsadida tatbiq qilinadi; g) empirik yo’l bilan olingan materiallarni tahlil qilish va umumlashtirish, kuzatishlar, o’qituvchilar ish tajribasini o’r­ganish, eksperiment natijasini tahlil qilish va umumlashtirish, xulosalarni, amaliy tavsiyanomalarni shakllantirish; hozirgi zamon ilmiy tekshirish ishlarining bu bosqichida ayrim mavzuga oid metodlar ham tatbiq etiladi.