|
Qo’qon Universiteti
Iqtisodiyot va ta’lim fakulteti
“Iqtisodiyot” yo’nalishi Shodiyev Zahriddinning
“Statistika “ fanidan:
“ Xizmatlar: aloqa va transport ” mavzusida tayyorlagan
REFERATI
Reja :
Xizmatlar haqida umumiy tushuncha
Aloqa va transport xizmati
Xizmatlar sohasining rivojlanishi hozirgi zamon iqtisodiyotida muhim ahamiyat kasb etadi. Iqtisodiyotda xizmatlar o'sishining asosiy omillarini ilmiy bilimlar, nomoddiy shakldagi to'plamlar, axborot texnologiyalari va tadbirkorlik faoliyati integratsiyasi kabi omillar tashkil etadi. Iqtisodiyotning ushbu sektori turli xil faoliyat turlarini o'z ichiga olib, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga yordam beradi. Ushbu faoliyatning yakuniy natijasi tayyor mahsulot emas, balki ko'rsatilgan xizmatlardir.
Xizmatlar nafaqat korxonalarga, balki jismoniy shaxslar - yakuniy iste'molchilarga ham ko'rsatilishi mumkin. Xizmatlar sohasi — bu korxonalar, tashkilotlar, shuningdek jismoniy shaxslar tomonidan ko’rsatiladigan turli xil turdagi xizmatlar ishlab chiqarishni o'z ichiga olgan umumlashtirilgan toifadir. Ushbu sohani ko'pincha rivojlangan zamonaviy infratuzilma tufayli sanoatdan keyingi iqtisodiy tuzilma tarzida ko’riladi. Hozirgi kunda intellektual inson mehnati o'ziga xos rivojlanish va ahamiyat kasb etmoqda, uning bo'linishi maxsus ilmiy tayyorgarlikni, ko'p sonli ish o'rinlarini, odamlarning birgalikdagi sa'y-harakatlarini yuqori darajadagi integratsiyalashuvni va ijtimoiy farovonlikni oshirishni talab qiladigan ko'plab mutaxassislik va kasblarni yaratmoqda. Ushbu tendensiyalar xizmatlar sohasi va boshqaruv bilan bevosita bog'liq bo'lib, inson faoliyatining boshqa sohalariga nisbatan uning jadal o'sishini belgilaydi. Iqtisodiyotning sanoat va qishloq xo'jaligiga nisbatan yuqori daromadi unga xos xususiyatdir. Shu bilan birga, xizmatlar ro'yxati doimiy ravishda kengayib bormoqda. 2020-yil 1-yanvar holatiga respublikada jami faoliyat ko’rsatayotgan korxona va tashkilotlar soni 398,1 mingtaga yetdi.
Olimlarning fikriga ko'ra, sayyora aholisi har 50 yilda 2 baravar ko'payadi, ayniqsa shahar aholisining ko'payishi ayniqsa sezilarli bo'ladi.
Inson faoliyati o'simliklar va hayvonlarning ayrim turlarining yo'q bo'lib ketishiga olib keladi. “Qizil kitob” paydo bo'ldi, unda yo'qolib ketish xavfi ostida turgan hayvonot va o'simlik dunyosi turlari, ularni saqlab qolish maqsadida qayd etildi. Tabiiy boyliklar tugab bo'lmaydi va odamlarning kelajagi buni tushunishga bog'liq. Ekologik muammolar odamlarning salomatligi va hayotiga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda.
Hozirgi vaqtda logistika tushunchalari etakchi kompaniyalar tomonidan biznesning asosiy yo'nalishlarini strategik va tezkor boshqarishda muvaffaqiyatli qo'llanilmoqda. Biznes amaliyotiga zamonaviy logistika boshqaruvini joriy etish kompaniyaning bozorda o' o'rnini topish va iqtisodiy barqarorligini oshirish imkonini beradi. Logistika konsepsiyasidan foydalanish kompaniya resurslarining umumiy xarajatlari darajasini kamaytirishning asosiy zaxiralaridan biridir.
Mamlakatning transport tizimi-bu iqtisodiyotning va aholining transportga bo'lgan ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan transport korxonalari va infratuzilma larning majmui. Transport tizimini rivojlantirish strategiyasidagi asosiy ko'rsatkichlardan biri mahsulot bahosidagi transport komponenti bo'lib, u rivojlangan mamlakatlar darajasidan 2-2, 5 barobar oshadi. Transport korxonalari va transport jarayonining boshqa ishtirokchilari o'rtasidagi o'zaro aloqalarni tashkil etishda xarajatlarni kamaytirish transport tizimini rivojlantirish strategiyasining maqsadli vazifasidir.
Mamlakatda bozor iqtisodiyoti rivojlanib borar ekan, transport jarayonining samaradorligini oshirish transportai tashkil etishga yangicha yondashuvlarni talab etadi. Bu esa yangi yo'nalish - transport logistikasining paydo bo'lishiga olib keldi.
Transport katta tizimning ajralmas qismi, ya'ni logistika zanjiri sifatida uni turli jihatlarda ko'rib chiqish zarurligiga olib keldi. Zamonaviy sharoitda transport xizmati nafaqat tovarlarni etkazib beruvchidan balkiy iste'molchilar, axborot va tranzaksiya operatsiyalari, yuklarni tashish xizmatlari, sug'urta, xavfsizlik va boshqalarni ham o'z ichiga oladi.
Ishlab chiqarish korxona nuqtayi nazaridan transportni o'rganishni alohida moddiy-texnik munosabatlar sohasi bilan chegaralab bo'lmaydi. U butun logistika tizimida - birlamchi etkazib beruvchidan to yakuniy iste'molchigacha, shu jumladan oraliq bosqichlargacha hisobga olinishi kerak.
Refaratning maqsadi transport logistikasining rivojlanish asoslarini ko'rib chiqish, transport logistikasining mohiyati va maqsadlarini aniqlash, shuningdek, logistikaning transport siyosatiga ta'sirini ko'rib chiqishdan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
