Referati mavzu: Qonning himoya xossalari. Gemostas. Qon guruhi. Resus faktor. Bajardi: Raximova f tekshirdi: 3

ABU ALI IBN SINO nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti talabasi tomonidan Fiziologiya fanidan tuzgan
REFERATI
Mavzu:Qonning himoya xossalari .Gemostas.Qon guruhi.Resus faktor.
Bajardi: Raximova F
Tekshirdi:
 

3 Qon va uning funksiyasi Qonning vazifalari Ekskretor funksiyasi Regulyator funksiyasi Himoya funksiyasi Qonning ivish funksiyasi Oziqlantirish funksiyasi Gazlarni tashish funksiyasi

4 Qon shakilli elementlar deb ataladigan hujayra elementlaridan va hujayralar orasida boladigan suyuq modda – qon plazmasidan iborat. Ivishga qarshi moddalar qoshilgan qonni silindrga solib,turguzib,tindirib qoyilsa, u malum vaqtdan song birmuncha ogir boladigan shakilli elementlari tubiga chokib tushadi va qon ustini ikki qavatga – sal sargish boladigan ustki qavat, yani qon plazmasiga va shakilli elemntlardan iborat, qizil boladigan pastki qavatga ajralib qoladi. Plazma hajmi butun qon hajmiga nisbatan olinganda 55-60% ni tashkil etsa,qon hajmining 40-45% shakilli elemntlar hissasiga togri keladi.

5 Plazma tarkibi Qon plazmasi yarim tiniq suyuqlik bolib,tarkibida 90-92% suv va 8-10% quruq modda (Oqsillar,aminokislotalar,mineral tuzlar,yoglar,uglevodlar,mochevina,urat kislota,kreatanin,kreatin va boshqalar) bor. Oqsillarning umumiy miqdori qon plazmasining 7-8% ini tashkil etadi.Qon plazmasida quyidagi uchta asosiy guruh oqsillari boladi: Jigarda sintezlanadi Albuminlar Jigarda sintezlanadi Glabulin tarkibiga kiruvchi Fibrinogen Jigar,taloq,komik,limfa tugunlarida sintezlanadi Alfa 1,Alfa 2, Beta, Gama xillari bor Glabulinlar

6 Qonning fizik-kimyoviy xossalari Yangi olingan qon yopishqoqligi suvga qaraganda 5 baravar, plazmaning yopishqoqligi esa 1,7-2,2 baravar kattadir.Qonning zichligi 1,050-1,060 ni tashkil etadi. Suvdagi eritmalarning osmotik bosimi asosan mineral tuzlarga bogliq.Bu bosim har xil bolgan ikki eritmani bir-biridan ajratib turgan yarim otkazuvchi yoki tanlab otkazuvchi membrana orqali suv molekulalarining harakatlanib turishidan yuzaga keladi.Osmotik bosim kattaligi membranalarning ikkala tomonidagi ionlar konsentratsiyasining farqiga bogliq.Konsentratsiya katta bolsa bosim katta boladi. Plazmaning onkotik bosimi asosan undagi oqsillar konsentratsiyasi,bular molekulalarning katta-kichigligi va gidofilliligiga bogliq.

Turli qon guruhlarining bir-biriga mos kelishi

Quyidagi qon guruhlari bo'lgan odamlar Quyidagi guruhlarga qon berishi mumkin Quyidagi guruhlardan qon qabul qilish mumkin I I.II.III.IV I II II.IV I.II III III.IV I.III IV IV I.II.III.IV Donorlik. Donorlik har bir odamning faxriy burchidir. 18 yoshga yetgan har bir sog'lom yigit va qiz, ayol va erkak donor bo'la oladi. Mamlakatimizda yuz minglab kishilar donorlardir. Ayniqsa, fashizmga qarshi kurash yillarida minglab. odamlar. ixtiyoriy ravishda qon topshirib, ko'plab yaradorlarning hayoti saqlab qoli¬nishiga va ular qaytadan safga qaytishiga hissa qo'shganlar. Hozirgi vaqtda ham minglab donorlar ko'plab bemorlarni davolashga, ularning hayotini saqlab qolishdek olijanob ishga hissalarini qo'shmoqdalar. Qadimgi Yunoniston, Misr, Rimda bemorlarni davolashda qonning ahamiyatini bilishgan. O'sha davrning tabiblari bemor¬larga boshqa odam qonini quyganlar, lekin ularda qon guruhi haqida tushuncha bo'lmaganligi sababl[ qonquyish taxminiy bajarilgan. Shl.ning uchun ayrim hollardagina quyilgan qon bemor qoniga to'g'ri kelib, yaxshi natija bergan bo'lsa, ko'pincha qon guruWari to'g'ri kelmasligi yomon oqibatlarga sabab bo'lgan. Chunonchi, Rim papa si Innokentiy VIII yosharish maqsadida uchta yigitning qonini quyishni buyurgan. Lekin u qon quyish natijasida halok bo'lgan. Qon guruWari aniqlanguncha qon quyish sohasidagi barcha urinishlar yaxshi natija bermagan.

Rezus-faktor (Rh) — odamlar va bengal makakalari eritrotsitlarida boʻladigan antigen. Rezus-faktor bor yoki yoʻqligiga qarab rezusmusbat (Rh+ odamlarning 85%) va rezusmanfiy (Rh— odamlarning 15%) organizmlarga ajratiladi. Qon quyishda Rezus-faktorning amaliy ahamiyati katta. Rezusmanfiyli odamlarga rezusmusbatli odamlarning qoni quyilsa yoki rezusmanfiyli ayolning homilasi rezusmusbatli boʻlsa, immun kasallik (chaqaloqlarning gemolitik kasalligi va boshqalar) vujudga kelishi mumkin. Bunday holatlarni aniqlash va davolash hozir yaxshi yoʻlga qoʻyilgan. Tugʻruq vaqtida, shuningdek, qon quyishda qon gruppasi kabi, Rezus-faktor ham, albatta, hisobga olinishi mumkin.