С Асоратлар ва қўшимча
касалликлар
ривожланган ҳолат
500 дан кўп
29 % дан кўп
А1
В1
С1
200-499
14-18 %
А2
В2
С2
200 дан кам (ОИТС синдромлари)
14 % дан
Кам
А3
В3
С3
ЖССТ томонидан ишлаб чиқилган ОИВ-инфекциясининг
клиник ва иммунологик таснифи.
Лаборатория кўрсаткичи
Клиник гуруҳлари
1
2
3
4
СД4 -лимфоцит
ларнинг миқдори
(ҳужайра/мкл)
Умумий лимфоцитлар-нинг миқдори
(ҳужайра/мкл)
А
> 500
>2000
А1
А2
А3
А4
В
200-499
1000-1999
В1
В2
В3
В4
С
<200
<1000
С1
С2
С3
А4
Касалликнинг клиник намоён бўлиши ва беморларни функционал имконият даражаси асосида 4 та даражага ажратилади: Бунда ОИВ-инфекциясининг белгиларсиз кечишидан (1-клиник гуруҳ) токи терминал босқичига қадар қамраб олинади.
СДС бўлиб чиққан таснифи билан ЖССТ таснифининг мақсади лаборатория текширувларини камайтириш ва бевосита клиник кузатувларни камайтиришни талаб қилади. ОИТВ инфекциясининг охирги босқичларини аниқлаш кўпгина оппортунистик касалликларни ҳам қўшиб олади.
1981 йили АҚШ да касалликларга қарши кураш маркази (ЦББ) хабарига кўра Лос-Анжелес ва Нью-Йоркда гомосексуалистлар ўртасида 5та пневмоцит зотилжам ҳодисаси ва 28та капоши саркомаси ривожланиши аниқланган ушбу гуруҳ беморларда оппортунистик касалликлар ҳам намоён бўлган.
Лаборатор текширув натижалари асосида шу нарса аниқландики:1983 йили Франциядаги Пастер институтида I.Montagnier лимфоаденопатия билан оғриган беморнинг Т-ҳужайрасидан ОИТС вируси қўзғатувчисини ажратиб олди ва унга LAV(Lymphodenopathy-Associated Virus) деб ном берди. Шу йили АҚШ нинг миллий саломатлик институтида R.С.Gallo раҳбарлигида 48та ОИТС билан оғриган бемордан ретровируслар ажратиб олинди ва шуларнинг биттасида вирусларга қарши махсус антитело топилди.
Шу нарса маълум бўлдики, бу бемор қонидан ажратиб олинган вируслар иммунологик жиҳатдан бир хил эди. Вирусни HTLV-3(Human T-lymphotropic Virus Tupe 3).Тез орада HTLV-3 ва LAV-битта вирус эканлиги маълум бўлди.
Халқаро ICTV(Халқаро вируслар таксономияси комитети) хайъатида R.С.Gallo ва I.Monotajnier биринчи бўлиб ОИТС вирусини аниқлаганини тан олинди, кейинчалик янги вирусни битта ном билан HIV(ОИТВ, Human Immunodiffirence Virus)аталишига келишилди.
1986 йилнинг май ойида Халқаро вируслар таксономияси қўмитаси тавсиясига биноан халқаро терминология билан бир хил номлашга келишилган ҳолда бу вирус “инсон иммунтанқислиги вируси” номини олди.
Ретровирус РНК си генетик материал бўлиб ҳисобланади, инфицирланган вирус ҳужайраларида биринчи геном жойлашади.
Қайта транскриптаза қилувчи фермент ёрдамида ретровирус РНК сида ДНК ҳосил қилади.
Бугунги кунга келиб жаҳонда инсон иммунтанқислиги вируслари 2 хил да учрайди:
ОИТВ-1, ОИТВ-2ларга ажратилади ва улар бир-биридан фарқ қилади:
1.Антигенлик таркибига кўра
2.Эпидемиологик хусусиятига кўра
ОИТВ-1 ген турларига биноан қуйидаги А,В,С,Д,Е,G,H,Y субтипларга бўлинади. Айни пайтда ер юзида субтипларнинг А-H таркиби ва катта М гуруҳи доминантлик қилади. Шуларнинг ичидан С субтипи ярмини ташкил қилади.