Referati Bajardi: Arolova Gavhar Tekshirdi: Xidirov u mavzu: Paradokslar va sofizimlar Reja

Buxoro Davlat Universiteti
Pedagogika fakulteti
4-4 PSI 21 Oila psixologiyasi
guruhi talabasi Arolova Gavharning
Oliy matematika fanidan tayyorlagan

Referati
Bajardi: Arolova Gavhar
Tekshirdi: Xidirov U


Mavzu: Paradokslar va sofizimlar
Reja:
1.Paradokslar haqida tushuncha
2.paradokslar qo’llaniladigan sohalar
3.
4.Sofizimlarning mohiyati
5.Sofizimlar yoki mantiqiy boshqotirmalar

Paradoks (qadimgi yunoncha: παράδοξος — „kutilmagan“, „gʻalati“) — koʻpchilik tomonidan qabul etilgan anʼanaviy fikr, tajribaga oʻz mazmuni yoki shakli bilan keskin zid boʻlgan, kutilmagan mulohaza, muhokama. Har qanday paradoks „shubhasiz toʻgʻri“ (asoslimi, asossizmi, bundan qatʼiy nazar) hisoblangan u yoki bu fikrni inkor etishdek koʻrinadi. „paradoks“ terminining oʻzi ham dastlab antik falsafada har qanday gʻalati, original fikrni ifodalash uchun ishlatilgan.
Mantiqda paradokslar formal mantik, qoidalariga rioya qilib fikr yuritishda baʼzan yuzaga keladi. Mantiqda paradokslarni haqiqatdan chekinish, deb bilish oʻrinlidir. Shuning uchun antinomiya, aporiya, ziddiyat paradoksning sinonimlari deb hisoblash mumkin. Paradoks bir-birini istisno qiluvchi ikki fikrni bab-baravar isbot qilish mumkinligini bildiradi. Mantiqiy paradokslar, odatda, mantiqiy asoslari toʻla aniqlanmagan na-zariyalarda uchraydi.
Ilmiy muhokamada paradoks paydo boʻlishining asosiy sababi inson bilish jarayonining murakkab dialektik harakterga egaligi va bunda shakl va mazmunning oʻzaro ziddiyatli munosabatda boʻlishidadir. Paradokslarni bartaraf etishning universal yoʻli yoʻq. Mantiq va matematikada ayrim paradokslarni bartaraf qilish usullari ishlab chiqilgan.
Mantiqiy paradokslar, odatda, mantiqiy asoslari to`la aniqlanmagan nazariyalarda uchraydi.
Bir nechta paradoksni keltiramiz.