Referat mavzu: «Jigardagi zaharli moddalarni zararsizlantirish»

---

Toshkentdagi Yeoju texnika instituti 
Kimyo va biologiya kafedrasi 
"Biokimyo" fanidan 
REFERAT 
Mavzu: «
 Jigardagi zaharli moddalarni zararsizlantirish
»
 
Bat 52U -guruh talabasi Jumayeva Xolida 
F.I.Sh. 
Qabul qildi: Mirzaraxmetova D.T. 
Toshkent-2022 

---

 
 
 
Reja: 
KIRISH 
1.
 
Zaharli modda nima? Zaharlanish, JIGAR 
2.
 
Zaharlanish sinflari (klassifikatsiyasi) 
3.
 
Ovqatlapish tartibi va ovqatlanish gigienasi 
4.
 
Xavfli va zararli ishlab chiqarish omillarining tasnifi. 
XULOSA 
FOYDALANGAN ADABIYOTLAR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

KIRISH 
 
Odam hayot faoliyatini saqlashi, mehnat qilishi, o‘sib, rivojlanishi uchun 
tashqi muhitdan ovqat moddalarini qabul qiladi.
Odamning xazm qilishi kanali 8-10 m. uzunlikda bo‘lib, unga: og‘iz
bo‘shlig‘i va undagi organlar halqum, qizil o‘ngach, oshqozon, ingichka va 
yo‘g‘on ichaklar, yirik bezlardan jigar, me’da osti bezi kiradi. 
Ovqatning tarkibida oqsillar, yoglar, uglevodlar, vitaminlar, mineral tuzlar 
va suv bo‘ladi. 
Og‘iz bo‘shlig‘ida ovqat tishlar yordamida mexanik maydalanadi, so‘lak 
bezlaridan ishlab chiqarilgan so‘lak yordamida qisman ximik parchalanadi, ovqat 
luqmasi so‘lak bilan aralashadi.
Og‘iz bo‘shlig‘i
Tishlar yuqorigi va pastki jar suyaklariga mahkamlangan bo‘lib, har bir tish 
koronka, bo‘yni va ildiz qismlari bori. Katta odamlarda tishlar 32 ta bo‘lib, 16 
tadan joylashgan, yarmisida 2 ta kurak, 1 qoziq, 2 kichik va 3 katta oziq tishlari 
bor. Uchinchi katta oziq tishlari aql tishlari deb yuritiladi.
Sulak bezlariga til osti, jag‘ osti, quloq osti bezlari kiradi. Sulak bezlaridan 
sulak tinimsiz ishlab chiqariladi. Sulak shartsiz, shartli reflekslar asosida ajraladi. 
YUtish murakkab fiziologik protsess bo‘lib, nerv markazi uzunchoq, miyada 
joylashgan. Ovqat luqmasi chaynalib, sulak bilan aralashgandan so‘ng, silliqlanib 
til yordamida halkumga o‘tkaziladi. Ovqat yutilgandan so‘ng qizil o‘ngach orqali 
oshqozonga o‘tadi.
Bolaning 6-8 oyligidan boshlab, sut tishlari chiqa boshlaydi. Avval 6 
oylikdan sut tishlari chiqa boshlaydi. Ular 20 ta bo‘ladi: 2ta kurak, 1ta qoziq, 2 ta 
kichik oziq tishlari. Sut tishlari 6-7 yoshdan boshlab doimiy tishlar bilan o‘rin 
almashinadi. Bolaning 7 yoshida birinchi katta ozik tishi, 8 yoshida 1nchi kesuvchi 
tishi, 9 yoshida 2 chi kesuvchi, 10 yoshda 1 chi kichik oziq tishi, 13-16 yoshida 
katta og‘iz tishi,
11-15 yoshida 2 chi oziq tishlar; 18-30 yoshida 3 - oziq tishlar 
chiqadi.
Gigienasi: Uxlashdan avval tishlarni chutka va poroshok bilan tozalash, 
ovqatlangandan so‘ng og‘izni iliq sovuq suv bilan chayqash zarur. Bolalar juda 
sovuq yoki juda issiq ovqatlarni iste’mol qilishi, tishi bilan qattiq narsalarni 
maydalashi mumkin emas. Bolalarning 11-12 yoshida ovqat moddalariga bir 
sutkada 200 sm
3
ovqatdan tashqari vaqtida 400-600 sm
3
sulak ajraladi.

---