Referat mavzu: Grafika va Orfogafiya Tayyorladi: Islomova Sh

Etimologik yoki grafik tamoyil 

O'zlashgan so'zlarning qadimgi etimologik yoki grafik holatini 

saqlab qolish asosida yozish imloda etimologik yoki grafik 

tamoyil deyiladi. Boshqacha qilib aytganda, yozuvda o'zlashma 

so'zning etimologiyasi saqlanadi. Masalan, Navoiy, Lutfiy, Maoniy, 

mutolaa, mushoira, muammo kabi so'zlar ham shu tamoyil asosida 

yozilgan. Rus tili va u orqali o'zlashgan rol, sentner, tender, 

kompyuter, bank, senator, aksiya kabi so'zlar etimolo-gik-grafik 

tamoyil asosida yozilmoqda. Shunisi xarakterliki, o'zbek tili 

talaffuzi uchun qiyin bo'lgan ba'zi ruscha-internatsional so'zlar 

hozirgi orfografik qoidalarga ko'ra, istisno tarzda, tilimizning 

talaffuz xususiyat-lariga moslab yoziladi va talaffuz qilinadi: kiosk – 

kioska, propusk – propuska, otpusk – otpuska, bank – banka kabi. 

Ayni vaqtda orfografiya tamoyillari o'rtasida uzviy aloqa ham 

mavjud. Oilaviy, Navoiy kabi so'zlarning 

oxiridagi 

-viy, -

iy qo'shimchalari tarixiy-an'anaviy tamoyilga ham, etimologik-

grafik tamoyilga ham mos keladi. 

Jo'nalish kelishigi shakli -ga, -ka, -qa yozilishida fonetik va 

morfologik tamoyillar mos keladi.