|
Qamtılǵan Redaktorlaw
O'zMEda Ózbekstan Respublikası haqqındaǵı materiallar menen birgelikte ulıwma xalıqlıq maǵlıwmatlar da berilgen. Enciklopediyadaǵı maqalalardıń 60 procenti social, qalǵan 40 procenti bolsa tábiy pánler boyınsha bolıp tabıladı. O'zMEda kóplegen zamanlar hám xalıqlarǵa tiyisli ataqlı shaxslar, jańa ashılıwshılar, sayaxatshılar, pán, texnika, ádebiyat hám kórkem óner kórinetuǵınlıǵı, belgili turistler, pán, texnika, ádebiyat hám kórkem óner wákilleri, taniqli mámleketlik hám siyasıy ǵayratkerler haqqında maqalalar keltirilgen.
Bas redakciya kollegiyası
ÓzMEninń tiykarǵı ilimiy tayanıshı — Bas redakciya kollegiyası bolıp tabıladı. Onıń dizimi Ózbekstan Respublikası ministrler kabinetiniń 1997-jıl 20 -martda „Ózbekstan milliy enciklopediyasi Mámleket ilimiy redakciyasın shólkemlestiriw haqqındaǵı“ǵı 154-qararı menen tastıyıqlanǵan. Bunnan tısqarı pán tarawları boyınsha 160 dan kóbirek adamdı birlestirgen 23 ilimiy-máslahát keńesi de dúzilgen. Olardıń dizimi hár bir bet Jol baslawshıǵa jáne onıń arqasında berip barılǵan. ÓzME 12 tomın tayarlaw barısında ÓzME Bas redaktura kollegiyasınıń 20 retten zıyat keńeytirilgen jıynalısı bolıp ótken.
ÓzMEniń I tomı 2000-jıl 30 -dekabrde baspadan shıqtı. ÓzME 1-tomı Ózbekstan Respublikası Prezidenti Islam Karimovtıń „Ózbekstan milliy enciklopediyasi oqıwshıları“n jibergen qutlıqlawı menen baslanǵan. Enciklopediyanıń ulıwma álipbe hárıbindegi sońǵı 11-tomınıń baspası 2005-jılda juwmaqlandi. Enciklopediya házirgi „Ózbekstan“ baspası-baspa dóretiwshilik úyinde basılǵan.
Enciklopediyani tayarlawda bes mıńǵa jaqın avtor hám recenzentler qatnasqan. ÓzMEninń 1-11-qaplarında ulıwma kólemi 1600 baspa-esap tabaǵın quraǵan derlik 50 mıń maqala berilgen. Bunıń 40 procentten zıyatı (20 mıńnan artıǵi) Ózbekstan temasına baǵıshlangan. Ulıwmaxalıqlıq maqalalardıń da ádewir bólegi Ózbekstan menen ajıralmas baylanıslı halda kórsetilgen.
ÓzME 1-11-qaplarında tek ádebiyat salasınan 56, 124 avtor tabaǵında 1538 maqala (12-tomda bul tarawdan 10, 3 avtor tabaǵındaǵı kólemde) maqala orını bolǵan. Filologiya salasınan 22, 162 avtor tabaǵı kóleminde 538 maqala, mádeniyat hám kórkem- óner salasınan 94, 19 avtor tabaǵın da 4000 den zıyat maqala berilgen.
ÓzME hár bir tomda 125-130 baspa-esap tabaǵında material berilgen. Bunnan tısqarı 800-1200 átirapında bezewler: reńli hám kósher -xora pát, kartalar orını alǵan. Hár bir tomdı tayarlawda 800 den zıyat avtorlar, recenzentler qatnasqan.
O'zMEning 12-tomı maqalaları tek Ózbekstan haqqında bolıp tabıladı. 12-tomǵa kiritilgen maqalalar, aldınǵı qaplardaǵı sıyaqlı álipbe tártibinde emes, arnawlı bir tema boyınsha jaylastırılǵan. Kitap shártli túrde 17 bólimge bólingen. Hár bir bólim óziniń mánisinen kelip shıǵıp baplarǵa, olar bolsa bántlerge ajıratılǵan. Sol tárizde enciklopediya bólimlerinen arnawlı bir temanı ashıp beretuǵın, bir sistemaǵa salınǵan tolıq informaciyalar berilgen. Bul tomda mámleket tariyxı ǵárezsizlik jıllarında qabıl etilgen tiykarında eń áyyemgi dáwirlerden tap házirgi kunge shekem xronologik tárzde izbe-iz kórsetilgen. Enciklopediya betlerindegi maqalalarda mámlekettiń búgingi kúndegi turmısı, ózbeklerdiń qurılısshılıq miyneti hám jetiskenlikleri haqqında maǵlıwmat berilgen. Bul tomda tiyisli maqalalarǵa sáykes 800 den zıyat reńli, aq-qara súwret, karta hám basqa bezewler bar.
Tiykarǵı qaplar baspadan shıǵarıp bólingeninen keyin 2006 -jıl enciklopediyaǵa kiritilmey qalǵan temalar hám baspa dáwirinde júz bergen ózgerislerdi óz ishine alǵan qosımsha bet basıldı:
“Ózbekstan milliy enciklopediyasi (O'zME) ni baspa etiw dáwirinde (2000—2005) júz bergen ayırım ózgerisler: Ózbekstan Qaharmanları, Ózbekstan Respublikası pán ǵayratkerleri, kórkem óner ǵayratkerleri, Ózbekstan Respublikası xalıq jazıwshıları, xalıq shayırları, xalıq súwretshileri, xalıq ustaları, Ózbekstan Respublikası xalıq artistlari, xalıq qurandı yadǵa biletuǵın adamları, Ózbekstan Respublikası xalıq oqıtıwshıları, „Ózbekstan maqtanıshı“ ataǵına iye bolǵan ataqlı sportshılar hám basqa shaxslar, sonıń menen birge, aymaqliq birlikler, ayırım túsinikler hám qalası k. haqqında qosımsha maqalalar berildi. Kriterya boyınsha beriliwi kerek bolǵan, lekin arnawlı bir sebeplerge kóre O'zME qaplarına kirmay qalǵan ayırım shaxslar, túrli túsinikler haqqındaǵı maqalalar da bul bólekten orın aldı.”
Do'stlaringiz bilan baham: |
