Referat bajardi: ek-1 Guruh talabasi; Sobirov Saidbek Qabulqildi; Qo’qon 2020 Mundarija

QO’QON UNIVERSITETI

Iqtisodiyot kafedrasi

“Iqtisodiyot nazaryasi” fanidan

“ Iqtisodiyot tushunchasi va fanning asosiy vazifalari” mavzusida

REFERAT

Bajardi: EK-1

Guruh talabasi; Sobirov Saidbek

Qabulqildi;

Qo’qon 2020
Mundarija

1. Iqtisodiyot – nima?

2. Iqtisodiyot vazifasi va bo’limlari

Iqtisodiyot — atamasi  yunoncha so’z bo’lib   "ekonom" va "oykos" soʻzlari birlashmasidan xosil bo’lgan. "Ekonomika"- so’zi  qishloq xoʻjalik asoslari haqida fan  degan maʼnoni bildiradi. Iqtisodiyot cheklangan ehtihojlarni, cheklangan resurslarni samarali va unumli foydalanishni o’rgatuvchi va o’rga- nuvchi fan xisoblanadi. Iqtisodiyot  savdo, ishlab chiqarish va jamgʻarish bilan bogʻliq harakatlarni mavjud bozor sharoitini oʻrganadi. Iqtisodiyot bu - mulk- chilikning turli shakllariga asoslangan xo‘jaliklardan, xo‘jaliklararo, davlatlararo birlashmalar, korporatsiyalar, konsernlar, qo‘shma korxonalar, moliya va bank tizimlaridan, davlatlar o‘rtasidagi turli iqtisodiy munosabatlardan iborat o‘ta murakkab iqtisodiy tizimni anglatadi. Keng ma'noda "Iqtisodiyot resurslarni ishlab chiqarish, ishlatish va boshqarish bilan bog'liq bo'lgan amaliyot, nutq va moddiy ifodalarni ta'kidlaydigan ijtimoiy sohadir" deb tushuniladi. Muay -yan iqtisodiyot uning madaniyati, qadriyatlari, ta'limi, texnologik evolyutsiyasi, tarixi, ijtimoiy tashkiloti, siyosiy tuzilishi va huquqiy tizimlari, shuningdek geografiyasi, tabiiy resurslar bilan ta'minlanishi va ekologiyani o'z ichiga olgan asosiy jarayonlar natijasidir. Ushbu omillar kontekstni, tarkibni beradi va iqtiso- diyotning ishlash shartlari va parametrlarini belgilaydi .Boshqacha qilib aytadi- gan bo'lsak, iqtisodiy s ohalar inson amaliyoti va muomalalarining ijtimoiy so- hasidir. Bu yolg'iz o'zi turmaydi. Iqtisodiy agentlar jismoniy shaxslar, korxonalar, tashkilotlar yoki hukumat bo'lishi mumkin. Iqtisodiy operatsiyalar ikki guruh yoki tomonlar odatda ma'lum bir valyutada ifodalangan muomalada bo'lgan tovar yoki xizmatning qiymati yoki narxiga rozi bo'lganda yuz beradi. Biroq, pul operat-siyalari iqtisodiy sohaning ozgina qismini tashkil qiladi. Iqtisodiy faoliyatni tabiiy resurslar, ishchi kuchi va kapitaldan foydalanadigan ishlab chiqarish rivojlantiradi. Vaqt o'tishi bilan u texnologiya (avtomatlashtirish, jarayonning tezlashtiruvchisi, xarajatlarning pasayishi), innovatsiyalar (yangi mahsulotlar, xizmatlar, jarayonlar, bozorlarning kengayishi, bozorlarni diversifikatsiya qilish, uyalar bozorlari, da- romad funktsiyalarini ko'paytirish) tufayli o'zgargan. Intellektual mulk va ishlab chiqarish munosabatlaridagi o'zgarishlar (eng muhimi, dunyoning ayrim qismlarida ta'lim olish uchun umumiy foydalanish imkoniyati bilan bolalar mehnati o'rnini bosadigan). Bozorga asoslangan iqtisodiyot deganda tovarlar va xizmatlar ishlab chiqariladigan va talabga va taklifga muvofiq ishtirokchilar (iqtisodiy agentlar) o'rtasida tovar ayirboshlash yoki ayirboshlash vositasi orqali tarmoq ichida qabul qilingan kredit yoki debet qiymatiga ega valyuta birligi, masalan, valyuta birligi kiradi. Qo'mondonlik iqtisodiyoti - bu siyosiy agentlar to'g'ridan- to'g'ri nima ishlab chiqarilishini va uni qanday sotish va tarqatishni nazorat qilishidir. Yashil iqtisodiyot kam uglerodli, resurslardan samarali va ijtimoiy jihatdan qamrab olingan. Yashil iqtisodiyotda daromadlar va ish bilan bandlikning o'sishiga uglerod chiqindilari va ifloslanishini kamaytiradigan, energiya va resurslardan foydalanish samaradorligini oshiradigan, biologik xilma-xillik va ekotizim xizmatlarining yo'qolishini oldini oladigan davlat va xususiy sarmoyalar sabab bo'ladi. Gig iqtiso- diyoti - bu qisqa muddatli ish joylari onlayn platformalar orqali tayinlanadigan yoki tanlanadigan iqtisodiyotdir. Yangi iqtisodiyot, odatda texnologik yangiliklar natijasida yangi standartlar va amaliyotlar joriy qilingan butun rivojlanayotgan ekotizimni nazarda tutadigan atama. Jahon iqtisodiyoti deganda insoniyatning iqti -sodiy tizimi yoki umuman tizimlari tushuniladi.