Házirgi basqıshda Italiyanıń ekonomikalıq rawajlanıwı Mámleket ekonomikası daǵı strukturalıq ózgerisler
90 -jıllardıń ekinshi yarımınan baslap. Italiya ekonomikası eki diametral keri tendentsiyalardan kelip shıqqan halda bir qatar tereń strukturalıq ózgerislerdi basdan keshirip atır. Bir tárepden, mámleket Evropa Birlespesi kórsetpelerine muwapıq ekonomikalıq strukturalar hám ekonomikanı basqarıw usıllarınıń jaqınlasıwın názerde tutatuǵın Evropa integraciyası procesine barǵan sayın kóbirek tartinmoqda.
Basqa tárepden, Italiya 21-ásir bazarı talaplarına iykemlesiwi kerek, bul bolsa Amerika ósiw strategiyasın qollap-quwatlaw kózqarasınan aytiladi. Ekonomikalıq ósiwdiń Evropa hám Amerika modelleri korporativ mulkni basqarıw usılları jáne social siyasattiń ústin turatuǵın baǵdarlarında parıq etedi.
Ekonomikalıq ósiwdiń Evropa modeli tómendegi faktorlar menen támiyinlenedi:
Italyan tovarların jáhán bazarlarında ilgeri jıljıtıwda jetekshi rol atqaratuǵın, bólek ekonomikalıq hám huqıqıy mártebege iye kúshli kooperativ sektordıń bar ekenligi. Mámlekettiń bir qatar wálayatları ekonomikası «sanoat rayonlari»dıń kooperativ tarmaǵı retinde qurılǵan ;
ilajlar sistemasında kúshli social komponenttiń bar ekenligi ekonomikanı mámleket tárepinen tártipke salıw, bul birinshiden, jumıssızlıq mashqalası menen, ekinshiden, qubla Italiyanıń ekonomikalıq rawajlanıwda mámleket arqa provinsiyalaridan orqada qalıw mashqalası menen baylanıslı ;
social táliymat hám katolik shirkewiniń isbilermenlik iskerliginiń etikalıq principlerıge tásiri.
Ekonomikalıq rawajlanıwdıń Amerika modeli paydasına tómendegi faktorlar gúwalıq beredi:
jáhán ekonomikasınıń globallasıwı ;
Ekonomikalıq pikirlewdi amerikalastırıw (jeke ǵayrat, kárxana, innovciyalıq islenbeler hám basqalar );
mámleket tárepinen tártipke salıwdıń milliy sistemaların qayta qurıw siyasatı (ekonomikanı tártipke salıwda mámlekettiń rolin zaiflashtirish).
Eki gruppa ekonomikalıq ósiw faktorlarınıń bar ekenligi ekonomikalıq reformalardıń barlıq tiykarǵı baǵdarlarında gúzetiliwi múmkin bolǵan optimal rawajlanıw jolin izlewdi talap etedi:
ekonomikalıq basqarıw reforması. Reformanıń tiykarǵı baǵdarlarınan biri korporativ mulkni basqarıwdı liberallashtirish bolıp tabıladı. Italiya piramidal dúzılıwǵa iye bolǵan hám finanslıq xoldinglar arqalı milliy ekonomikanıń zárúrli bólegin basqaratuǵın shańaraqqa tiyisli gruppalar arasında kapitaldıń joqarı dárejede kontsentratsiyası menen xarakterlenedi.
Byudjet deficitligi hám mámleket qarızınıń ósiwinde kórinetuǵın bolǵan mámleket basqarıwı sistemasınıń nátiyjesizligi jekelestiriw procesine dúmpish boldı. Házirgi waqıtta mámleket sektorınıń 30 dan artıq iri kárxanaları, atap aytqanda Telekom (1, 5 million aktsiyadorlar), ENI hám ENEL energiya gruppaları, INA qamsızlandırıw kompaniyası hám
basqalar tolıq yamasa bólekan jekelashtirishdan ótkerildi. Milliy temir jol tarmaǵı ;
regionlıq hákimiyattıń basqarıw reforması
beredi fiskal federalizmni ámelge asırıwǵa qaratılǵan
aymaqlıq hám jergilikli húkimet shólkemlerine kóbirek huqıqlar beredi hám olardıń byudjetti toltırıw hám jumsaw ushın juwapkerligin asıradı.
Do'stlaringiz bilan baham: |